作品简介《蜀道后期》是蜀道赏析唐朝大臣张说（yuè）的诗作。此诗前两句写作者力争按时回到洛阳，后期不料情况突变，张说注释秋前回洛阳的唐诗希望落空了，表现了心中的翻译怅惘；后两句作者却绕开一笔，埋怨秋风无情，蜀道赏析不等自己抢先到洛阳去了，后期抒写内心感触，张说注释点明题意。唐诗这样避开了率直无味的翻译毛病，把本来无情的蜀道赏析秋风人格化了，借抱怨秋风，后期抒发心中烦恼，张说注释含蓄委婉，唐诗耐人寻味。翻译

作品原文

蜀道后期⑴

张说（yuè）

客心争日月⑵，来往预期程⑶。

秋风不相待⑷，先至洛阳城⑸。

作品注释

⑴蜀道后期：指作者出使蜀地，未能如期归家。后期，是落后于所预定的归期的意思。蜀，今四川一带。

⑵客心：客居外地者的心情。争日月：同时间竞争。

⑶预期程：事先安排好日期和行程。

⑷不相待：不肯等待。

⑸洛阳：当时的首都。武则天称帝后定都洛阳。

作品译文

客居思归的心总在争取时间，来来往往事先已计划好日程。

秋风性情急迫竟然不肯等待，抢先回到了我的家乡洛阳城。

创作背景

这首诗作于武则天天授年间（690年九月—692年三月），其时诗人任校书郎，曾两度奉使入西蜀。诗人本已预期规程，却因事而被迫推迟，因而创作此诗。

作品鉴赏

此诗载于《全唐诗》卷八十九。下面是中华诗词学会理事、广东中华诗词学会名誉会长刘逸生先生对此诗的赏析。

这首诗是张说在校书郎任内出使西川时写的，虽只寥寥二十字，却颇能看出他写诗的技巧和才华。

一个接受任务到远地办事的人，总是怀着对亲人的眷恋，一到目的地，就掐指盘算着回归的日期，这种心情是很自然的。但张说能把这种幽隐的心情“发而为诗”，而且压缩在两句话里，却不简单。

“客心争日月，来往预期程。”“客心”是旅外游子之心，“争日月”，象同时间进行一场争夺战。这“争”字实在写得好，把处在这种地位的游子的心情充分表露出来了。“来往预期程”，是申说自己所以“争日月”的缘故。公府的事都有个时间规定，那就要事先进行准备，作出计划，所以说是“预”。十个字把诗人当时面临的客观情况，心里的筹划、掂量，都写进去了，简炼明白，手法很高明。

这十个字又是下文的伏笔。本来使蜀的日程安排是十分紧凑的，然而诗人回归之心更急切，他要力争按时回洛阳。他是洛阳人，在洛阳有家，预期回归，与家人团聚。

下文忽然来个大转折：“秋风不相待，先至洛阳城。”不料情况突变，原定秋前赶回洛阳的希望落空了。游子之心，当然怅惘。然而诗人却有意把人的感情隐去，绕开一笔，埋怨起秋风来了：这秋风呵，也是够无情的，它就不肯等我一等，径自先回洛阳城去了。

这一笔，妙在避开了率直无味的毛病，而且把人格化了的秋风形容为“无情的秋风”。这秋风先至，自然要引起许多烦恼。可以试想，秋风一至洛阳，亲人们必然要翘首企盼；而自己未能如约的苦衷就更不用说了。淡淡一笔，情致隽永深厚。
在这里，诗人到底是埋怨秋风，还是抒发心中的烦恼？诗中没有明说，颇费人寻绎，正是所谓“含不尽之意见于言外”（欧阳修《六一诗话》）。不过可以想见，诗人对于这次情况的突然变化，确实感到意外，或有点不满，不过他用的是“含蓄”的语言罢了。

张说早些时就写过一首《被使在蜀》诗：“即今三伏尽，尚自在临邛。归途千里外，秋月定相逢。”归期定在秋月，即此诗所谓“预期程”。不料时届秋令，秋风已起，比诗人“先至洛阳城”，他却落后了，即诗题所谓“后期”。秋风本是按时而起，无所谓“先”；只因诗人归期“后”了，便显出秋风的“先”来。两首合看，于诗中的情味当有更深的体会。

作品点评

《唐诗偶评》：体格奇而肌理细。《唐诗正声》：吴逸一评：诗意巧妙，非百炼不能，又似不用意而得者。《唐诗广选》：“争”字、“预”宇，见得题中“后”字出，一字岂可轻下？《唐诗选脉会通评林》：周敬曰：想头远异。《增订唐诗摘钞》：“后期”者，不果前所期也。此何干秋风，而怨其不相待？“诗有别趣，而不关理”，即此之谓。《而庵说唐诗》：人知其借秋风作解嘲，而不知其将秋风来按捺日月，故“争”字奇，“不相待”更奇。《唐诗别裁》：以秋风先到，形出己之后期，巧心浚发。《网师园唐诗笺》：烘托入妙（末二句下）。《唐人万首绝句选评》：“后”字从对面托出，一句不正说，妙绝。责秋风微妙、此谓言外意。

作者简介

张说（yuè）（667年－730年），男，字道济，一字说之，河南洛阳(河南洛阳人，唐朝政治家、文学家。张说早年参加制科考试，策论为天下第一，历任太子校书、左补阙、右史、内供奉、凤阁舍人，参与编修《三教珠英》，因不肯诬陷魏元忠，被流放钦州。后来，张说返回朝中，任兵部员外郎，累迁工部侍郎、兵部侍郎、中书侍郎，加弘文馆学士。拜相后，因不肯党附太平公主，被贬为尚书左丞，后拜中书令，封燕国公。姚崇拜相后，张说被贬为相州刺史，又贬岳州刺史，在苏颋进言下，改任荆州长史。张说在担任天兵军大使时，持节安抚同罗、拔曳固等部，讨平突厥叛将康待宾，被召拜为兵部尚书。后又讨平康愿子叛乱，建议裁撤镇军，整顿府兵，升任中书令，加集贤院学士，并倡议唐玄宗封禅泰山，进封右丞相。张说脾气暴躁，与同僚关系不睦，而且生性贪财，因此遭到弹劾，被免去中书令，后被迫致仕。不久，张说被起复，先为右丞相，又任左丞相。开元十八年（730年）病逝，时年六十四岁。追赠太师，谥号文贞。张说前后三次为相，执掌文坛三十年，为开元前期一代文宗，与许国公苏颋齐名，号称“燕许大手笔”。

崛起的帝国解读：zuò pǐn jiǎn jiè shǔ dào hòu qī shì shǔ dào shǎng xī táng cháo dà chén zhāng shuō de shī zuò cǐ shī qián liǎng jù xiě zuò zhě lì zhēng àn shí huí dào luò yáng hòu qī bù liào qíng kuàng tū biàn zhāng shuō zhù shì qiū qián huí luò yáng de táng shī xī wàng luò kōng le biǎo xiàn le xīn zhōng de fān yì chàng wǎng hòu liǎng jù zuò zhě què rào kāi yī bǐ mán yuàn qiū fēng wú qíng shǔ dào shǎng xī bù děng zì jǐ qiǎng xiān dào luò yáng qù le hòu qī shū xiě nèi xīn gǎn chù zhāng shuō zhù shì diǎn míng tí yì táng shī zhè yàng bì kāi le shuài zhí wú wèi de fān yì máo bìng bǎ běn lái wú qíng de shǔ dào shǎng xī qiū fēng rén gé huà le jiè bào yuàn qiū fēng hòu qī shū fā xīn zhōng fán nǎo zhāng shuō zhù shì hán xù wěi wǎn táng shī nài rén xún wèi fān yì shǔ dào hòu qī zhāng shuō táng shī zhù shì fān yì shǎng xī shǔ dào hòu qī zhāng shuō táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò pǐn yuán wén shǔ dào hòu qī zhāng shuō kè xīn zhēng rì yuè lái wǎng yù qī chéng qiū fēng bù xiāng dài xiān zhì luò yáng chéng zuò pǐn zhù shì shǔ dào hòu qī zhǐ zuò zhě chū shǐ shǔ dì wèi néng rú qī guī jiā hòu qī shì luò hòu yú suǒ yù dìng de guī qī de yì sī shǔ jīn sì chuān yí dài kè xīn kè jū wài dì zhě de xīn qíng zhēng rì yuè tóng shí jiān jìng zhēng yù qī chéng shì xiān ān pái hǎo rì qī hé xíng chéng bù xiāng dài bù kěn děng dài luò yáng dāng shí de shǒu dū wǔ zé tiān chēng dì hòu dìng dū luò yáng zuò pǐn yì wén kè jū sī guī de xīn zǒng zài zhēng qǔ shí jiān lái lái wǎng wǎng shì xiān yǐ jì huà hǎo rì chéng qiū fēng xìng qíng jí pò jìng rán bù kěn děng dài qiǎng xiān huí dào le wǒ de jiā xiāng luò yáng chéng shǔ dào hòu qī zhāng shuō táng shī zhù shì fān yì shǎng xī shǔ dào hòu qī zhāng shuō táng shī zhù shì fān yì shǎng xī chuàng zuò bèi jǐng zhè shǒu shī zuò yú wǔ zé tiān tiān shòu nián jiān nián jiǔ yuè nián sān yuè qí shí shī rén rèn jiào shū láng céng liǎng dù fèng shǐ rù xī shǔ shī rén běn yǐ yù qī guī chéng què yīn shì ér bèi pò tuī chí yīn ér chuàng zuò cǐ shī shǔ dào hòu qī zhāng shuō táng shī zhù shì fān yì shǎng xī shǔ dào hòu qī zhāng shuō táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò pǐn jiàn shǎng cǐ shī zài yú quán táng shī juàn bā shí jiǔ xià miàn shì zhōng huá shī cí xué huì lǐ shì guǎng dōng zhōng huá shī cí xué huì míng yù huì cháng liú yì shēng xiān shēng duì cǐ shī de shǎng xī zhè shǒu shī shì zhāng shuō zài jiào shū láng rèn nèi chū shǐ xī chuān shí xiě de suī zhǐ liáo liáo èr shí zì què pō néng kàn chū tā xiě shī de jì qiǎo hé cái huá yí gè jiē shòu rèn wù dào yuǎn dì bàn shì de rén zǒng shì huái zhe duì qīn rén de juàn liàn yí dào mù dì dì jiù qiā zhǐ pán suàn zhe huí guī de rì qī zhè zhǒng xīn qíng shì hěn zì rán de dàn zhāng shuō néng bǎ zhè zhǒng yōu yǐn de xīn qíng fā ér wèi shī ér qiě yā suō zài liǎng jù huà lǐ què bù jiǎn dān kè xīn zhēng rì yuè lái wǎng yù qī chéng kè xīn shì lǚ wài yóu zǐ zhī xīn zhēng rì yuè xiàng tóng shí jiān jìn xíng yī chǎng zhēng duó zhàn zhè zhēng zì shí zài xiě dé hǎo bǎ chǔ zài zhè zhòng dì wèi de yóu zǐ de xīn qíng chōng fèn biǎo lòu chū lái le lái wǎng yù qī chéng shì shēn shuō zì jǐ suǒ yǐ zhēng rì yuè de yuán gù gōng fǔ de shì dōu yǒu gè shí jiān guī dìng nà jiù yào shì xiān jìn xíng zhǔn bèi zuò chū jì huà suǒ yǐ shuō shì yù shí gè zì bǎ shī rén dāng shí miàn lín de kè guān qíng kuàng xīn lǐ de chóu huà diān liang dōu xiě jìn qù le jiǎn liàn míng bái shǒu fǎ hěn gāo míng shǔ dào hòu qī zhāng shuō táng shī zhù shì fān yì shǎng xī shǔ dào hòu qī zhāng shuō táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zhè shí gè zì yòu shì xià wén de fú bǐ běn lái shǐ shǔ de rì chéng ān pái shì shí fēn jǐn còu de rán ér shī rén huí guī zhī xīn gèng jí qiè tā yào lì zhēng àn shí huí luò yáng tā shì luò yáng rén zài luò yáng yǒu jiā yù qī huí guī yǔ jiā rén tuán jù xià wén hū rán lái gè dà zhuǎn zhé qiū fēng bù xiāng dài xiān zhì luò yáng chéng bù liào qíng kuàng tū biàn yuán dìng qiū qián gǎn huí luò yáng de xī wàng luò kōng le yóu zǐ zhī xīn dāng rán chàng wǎng rán ér shī rén què yǒu yì bǎ rén de gǎn qíng yǐn qù rào kāi yī bǐ mán yuàn qǐ qiū fēng lái le zhè qiū fēng ā yě shì gòu wú qíng de tā jiù bù kěn děng wǒ yī děng jìng zì xiān huí luò yáng chéng qù le zhè yī bǐ miào zài bì kāi le shuài zhí wú wèi de máo bìng ér qiě bǎ rén gé huà le de qiū fēng xíng róng wèi wú qíng de qiū fēng zhè qiū fēng xiān zhì zì rán yào yǐn qǐ xǔ duō fán nǎo kě yǐ shì xiǎng qiū fēng yī zhì luò yáng qīn rén men bì rán yào qiáo shǒu qǐ pàn ér zì jǐ wèi néng rú yuē de kǔ zhōng jiù gèng bù yòng shuō le dàn dàn yī bǐ qíng zhì juàn yǒng shēn hòu zài zhè lǐ shī rén dào dǐ shì mán yuàn qiū fēng hái shì shū fā xīn zhōng de fán nǎo shī zhōng méi yǒu míng shuō pō fèi rén xún yì zhèng shì suǒ wèi hán bù jìn zhī yì jiàn yú yán wài ōu yáng xiū liù yī shī huà bù guò kě yǐ xiǎng jiàn shī rén duì yú zhè cì qíng kuàng de tū rán biàn huà què shí gǎn dào yì wài huò yǒu diǎn bù mǎn bù guò tā yòng de shì hán xù de yǔ yán bà le zhāng shuō zǎo xiē shí jiù xiě guò yī shǒu bèi shǐ zài shǔ shī jí jīn sān fú jǐn shàng zì zài lín qióng guī tú qiān lǐ wài qiū yuè dìng xiāng féng guī qī dìng zài qiū yuè jí cǐ shī suǒ wèi yù qī chéng bù liào shí jiè qiū lìng qiū fēng yǐ qǐ bǐ shī rén xiān zhì luò yáng chéng tā què luò hòu le jí shī tí suǒ wèi hòu qī qiū fēng běn shì àn shí ér qǐ wú suǒ wèi xiān zhǐ yīn shī rén guī qī hòu le biàn xiǎn chū qiū fēng de xiān lái liǎng shǒu hé kàn yú shī zhōng de qíng wèi dāng yǒu gēng shēn de tǐ huì shǔ dào hòu qī zhāng shuō táng shī zhù shì fān yì shǎng xī shǔ dào hòu qī zhāng shuō táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò pǐn diǎn píng táng shī ǒu píng tǐ gé qí ér jī lǐ xì táng shī zhèng shēng wú yì yī píng shī yì qiǎo miào fēi bǎi liàn bù néng yòu shì bù yòng yì ér dé zhě táng shī guǎng xuǎn zhēng zì yù yǔ jiàn de tí zhōng hòu zì chū yī zì qǐ kě qīng xià táng shī xuǎn mài huì tōng píng lín zhōu jìng yuē xiǎng tou yuǎn yì zēng dìng táng shī zhāi chāo hòu qī zhě bù guǒ qián suǒ qī yě cǐ hé gān qiū fēng ér yuàn qí bù xiāng dài shī yǒu bié qù ér bù guān lǐ jí cǐ zhī wèi ér ān shuō táng shī rén zhī qí jiè qiū fēng zuò jiě cháo ér bù zhī qí jiāng qiū fēng lái àn nà rì yuè gù zhēng zì qí bù xiāng dài gèng qí táng shī bié cái yǐ qiū fēng xiān dào xíng chū jǐ zhī hòu qī qiǎo xīn jùn fā wǎng shī yuán táng shī jiān hōng tuō rù miào mò èr jù xià táng rén wàn shǒu jué jù xuǎn píng hòu zì cóng duì miàn tuō chū yī jù bù zhèng shuō miào jué zé qiū fēng wēi miào cǐ wèi yán wài yì shǔ dào hòu qī zhāng shuō táng shī zhù shì fān yì shǎng xī shǔ dào hòu qī zhāng shuō táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò zhě jiǎn jiè zhāng shuō nián nián nán zì dào jì yī zì shuō zhī hé nán luò yáng hé nán luò yáng rén táng cháo zhèng zhì jiā wén xué jiā zhāng shuō zǎo nián cān jiā zhì kē kǎo shì cè lùn wèi tiān xià dì yī lì rèn tài zǐ jiào shū zuǒ bǔ quē yòu shǐ nèi gòng fèng fèng gé shè rén cān yù biān xiū sān jiào zhū yīng yīn bù kěn wū xiàn wèi yuán zhōng bèi liú fàng qīn zhōu hòu lái zhāng shuō fǎn huí cháo zhōng rèn bīng bù yuán wài láng lèi qiān gōng bù shì láng bīng bù shì láng zhōng shū shì láng jiā hóng wén guǎn xué shì bài xiāng hòu yīn bù kěn dǎng fù tài píng gōng zhǔ bèi biǎn wèi shàng shū zuǒ chéng hòu bài zhōng shū lìng fēng yān guó gōng yáo chóng bài xiāng hòu zhāng shuō bèi biǎn wèi xiāng zhōu cì shǐ yòu biǎn yuè zhōu cì shǐ zài sū tǐng jìn yán xià gǎi rèn jīng zhōu zhǎng shǐ zhāng shuō zài dān rèn tiān bīng jūn dà shǐ shí chí jié ān fǔ tóng luó bá yè gù děng bù tǎo píng tū jué pàn jiāng kāng dài bīn bèi zhào bài wèi bīng bù shàng shū hòu yòu tǎo píng kāng yuàn zi pàn luàn jiàn yì cái chè zhèn jūn zhěng dùn fǔ bīng shēng rèn zhōng shū lìng jiā jí xián yuàn xué shì bìng chàng yì táng xuán zōng fēng shàn tài shān jìn fēng yòu chéng xiàng zhāng shuō pí qi bào zào yǔ tóng liáo guān xì bù mù ér qiě shēng xìng tān cái yīn cǐ zāo dào tán hé bèi miǎn qù zhōng shū lìng hòu bèi pò zhì shì bù jiǔ zhāng shuō bèi qǐ fù xiān wèi yòu chéng xiàng yòu rèn zuǒ chéng xiàng kāi yuán shí bā nián nián bìng shì shí nián liù shí sì suì zhuī zèng tài shī shì hào wén zhēn zhāng shuō qián hòu sān cì wèi xiāng zhí zhǎng wén tán sān shí nián wèi kāi yuán qián qī yī dài wén zōng yǔ xǔ guó gōng sū tǐng qí míng hào chēng yàn xǔ dà shǒu bǐ jì xù yuè dú

温馨提示：方向键左右(← →)前后翻页，上下(↑ ↓)上下滚用， 回车键：返回列表