高楼当此夜，高楼叹息未应闲。夜叹应闲意思出自唐代诗人李白作品《关山月》。息未析此诗写远离家乡的全诗戍边将士与家中妻室的相互思念之情，深刻地反映了战争带给广大民众的及赏痛苦。全诗分为三层，高楼开头四句，夜叹应闲意思主要写关、息未析山、全诗月三种因素在内的及赏辽阔的边塞图景，从而表现出征人怀乡的高楼情绪；中间四句，具体写到战争的夜叹应闲意思景象，战场悲惨残酷；后四句写征人望边地而思念家乡，息未析进而推想妻子月夜高楼叹息不止。全诗此诗如同一幅由关山明月、及赏沙场哀怨、戍客思归三部分组成的边塞图长卷，以怨情贯穿全诗，色调统一，浑然一体，气象雄浑，风格自然。

作品原文

关山明

李白

明月出天山，苍茫云海间。

长风几万里，吹度玉门关。

汉下白登道，胡窥青海湾。

由来征战地，不见有人还。

戍客望边色，思归多苦颜。

高楼当此夜，叹息未应闲。

词句注释
⑴关山月：乐府旧题，属横吹曲辞，多抒离别哀伤之情。《乐府古题要解》：“‘关山月’，伤离别也。”
⑵天山：即祁连山。在今甘肃、新疆之间，连绵数干里。因汉时匈奴称”天“为”祁连“，所以祁连山也叫做天山。
⑶玉门关：故址在今甘肃敦煌西北，古代通向西域的交通要道。此二句谓秋风自西方吹来，吹过玉门关。
⑷下：指出兵。白登：今山西大同东有白登山。汉高祖刘邦领兵征匈奴，曾被匈奴在白登山围困了七天。《汉书·匈奴传》：“（匈奴）围高帝于白登七日。”颜师古注：“白登山在平城东南，去平城十余里。”
⑸胡：此指吐蕃。窥：有所企图，窥伺，侵扰。青海湾：即今青海省青海湖，湖因青色而得名。
⑹由来：自始以来；历来。《易·坤》：“臣弑其君，子弑其父，非一朝一夕之故，其由来者渐矣。”
⑺戍客：征人也。驻守边疆的战士。边色：一作“边邑”。
⑻高楼：古诗中多以高楼指闺阁，这里指戍边兵士的妻子。曹植《七哀诗》：“明月照高楼，流光正徘徊。思妇高楼上，悲叹有余哀。”此二句当本此。

白话译文
一轮明月从祁连山升起，穿行在苍茫的云海之间。
浩荡的长风吹越几万里，吹过将士驻守的玉门关。
当年汉兵直指白登山道，吐蕃觊觎青海大片河山。
这里就是历代征战之地，出征将士很少能够生还，
戍守兵士远望边城景象，思归家乡不禁满面愁容。
此时将士的妻子在高楼，哀叹何时能见远方亲人。

创作背景

李白看见征战的场景，因此他感叹唐朝国力强盛，但边尘未曾肃清过。此诗就是在叹息征战之士的苦辛和后方思妇的愁苦时所作。

作品鉴赏

这首诗描绘了边塞的风光，戍卒的遭遇，更深一层转入戍卒与思妇两地相思的痛苦。开头的描绘都是为后面作渲染和铺垫，而侧重写望月引起的情思。

开头四句，可以说是一幅包含着关、山、月三种因素在内的辽阔的边塞图景。在一般文学作品里，常见“月出东海”或“月出东山”一类描写，而天山在中国西部，似乎应该是月落的地方，何以说“明月出天山”呢？原来这是就征人角度说的。征人戍守在天山之西，回首东望，所看到的是明月从天山升起的景象。天山虽然不靠海，但横亘在山上的云海则是有的。诗人把似乎是在人们印象中只有大海上空才更常见的云月苍茫的景象，与雄浑磅礴的天山组合到一起，显得新鲜而壮观。这样的境界，在一般才力薄弱的诗人面前，也许难乎为继，但李白有的是笔力。接下去“长风几万里，吹度玉门关”，范围比前两句更为广阔。宋代的杨齐贤，好像唯恐“几万里”出问题，说是：“天山至玉门关不为太远，而曰几万里者，以月如出于天山耳，非以天山为度也。”用想象中的明月与玉门关的距离来解释“几万里”，看起来似乎稳妥了，但李白是讲“长风”之长，并未说到明月与地球的距离。其实，这两句仍然是从征戍者角度而言的，士卒们身在西北边疆，月光下伫立遥望故园时，但觉长风浩浩，似掠过几万里中原国土，横度玉门关而来。如果联系李白《子夜吴歌》中“秋风吹不尽，总是玉关情”来进行理解，诗的意蕴就更清楚了。这样，连同上面的描写，便以长风、明月、天山、玉门关为特征，构成一幅万里边塞图。这里表面上似乎只是写了自然景象，但只要设身处地体会这是征人东望所见，那种怀念乡土的情绪就很容易感觉到了。

“汉下白登道，胡窥青海湾。由来征战地，不见有人还。”这是在前四句广阔的边塞自然图景上，迭印出征战的景象。汉高祖刘邦曾被匈奴在白登山围困了七天。而青海湾一带，则是唐军与吐蕃连年征战之地。这种历代无休止的战争，使得从来出征的战士，几乎见不到有人生还故乡。这四句在结构上起着承上启下的作用，描写的对象由边塞过渡到战争，由战争过渡到征戍者。

“戍客望边邑，思归多苦颜。高楼当此夜，叹息未应闲。”战士们望着边地的景象，思念家乡，脸上多现出愁苦的颜色，他们推想自家高楼上的妻子，在此苍茫月夜，叹息之声当是不会停止的。“望边色”三个字在李白笔下似乎只是漫不经心地写出，但却把以上那幅万里边塞图和征战的景象，跟“戍客”紧紧连系起来了。所见的景象如此，所思亦自是广阔而渺远。战士们想象中的高楼思妇的情思和他们的叹息，在那样一个广阔背景的衬托下，也就显得格外深沉了。

诗人放眼于古来边塞上的漫无休止的民族冲突，揭示了战争所造成的巨大牺牲和给无数征人及其家属所带来的痛苦，但对战争并没有作单纯的谴责或歌颂，诗人像是沉思着一代代人为它所支付的沉重代价。在这样的矛盾面前，诗人，征人，乃至读者，很容易激起一种渴望。这种渴望，诗中没有直接说出，但类似“乃知兵者是凶器，圣人不得已而用之”（《战城南》）的想法，是读者在读这篇作品时很容易产生的。

离人思妇之情，在一般诗人笔下，往往写得纤弱和过于愁苦，与之相应，境界也往往狭窄。但李白却用“明月出天山，苍茫云海间。长风几万里，吹度玉门关”的万里边塞图景来引发这种感情。这只有胸襟如李白这样浩渺的人，才会如此下笔。这几句并不是局促于一时一事，而是带着一种更为广远、沉静的思索。用广阔的空间和时间做背景，并在这样的思索中，把眼前的思乡离别之情融合进去，从而展开更深远的意境，这是其他一些诗人所难以企及的。

作者简介

李白（701～762），字太白，号青莲居士。是屈原之后最具个性特色、最伟大的浪漫主义诗人，有“诗仙”之美誉，与杜甫并称“李杜”。其诗以抒情为主，表现出蔑视权贵的傲岸精神，对人民疾苦表示同情，又善于描绘自然景色，表达对祖国山河的热爱。诗风雄奇豪放，想像丰富，语言流转自然，音律和谐多变，善于从民间文艺和神话传说中吸取营养和素材，构成其特有的瑰玮绚烂的色彩，达到盛唐诗歌艺术的巅峰。存世诗文千余篇，有《李太白集》30卷。

隋唐演义 琼花公主解读：gāo lóu dāng cǐ yè gāo lóu tàn xī wèi yīng xián yè tàn yīng xián yì sī chū zì táng dài shī rén lǐ bái zuò pǐn guān shān yuè xī wèi xī cǐ shī xiě yuǎn lí jiā xiāng de quán shī shù biān jiàng shì yǔ jiā zhōng qī shì de xiāng hù sī niàn zhī qíng shēn kè dì fǎn yìng le zhàn zhēng dài gěi guǎng dà mín zhòng de jí shǎng tòng kǔ quán shī fēn wéi sān céng gāo lóu kāi tóu sì jù yè tàn yīng xián yì sī zhǔ yào xiě guān xī wèi xī shān quán shī yuè sān zhǒng yīn sù zài nèi de jí shǎng liáo kuò de biān sài tú jǐng cóng ér biǎo xiàn chū zhēng rén huái xiāng de gāo lóu qíng xù zhōng jiān sì jù jù tǐ xiě dào zhàn zhēng de yè tàn yīng xián yì sī jǐng xiàng zhàn chǎng bēi cǎn cán kù hòu sì jù xiě zhēng rén wàng biān dì ér sī niàn jiā xiāng xī wèi xī jìn ér tuī xiǎng qī zǐ yuè yè gāo lóu tàn xī bù zhǐ quán shī cǐ shī rú tóng yī fú yóu guān shān míng yuè jí shǎng shā chǎng āi yuàn shù kè sī guī sān bù fèn zǔ chéng de biān sài tú cháng juàn yǐ yuàn qíng guàn chuān quán shī sè diào tǒng yī hún rán yī tǐ qì xiàng xióng hún fēng gé zì rán gāo lóu dāng cǐ yè tàn xī wèi yīng xián quán shī yì sī jí shǎng xī gāo lóu dāng cǐ yè tàn xī wèi yīng xián quán shī yì sī jí shǎng xī zuò pǐn yuán wén guān shān míng lǐ bái míng yuè chū tiān shān cāng máng yún hǎi jiān cháng fēng jǐ wàn lǐ chuī dù yù mén guān hàn xià bái dēng dào hú kuī qīng hǎi wān yóu lái zhēng zhàn dì bú jiàn yǒu rén hái shù kè wàng biān sè sī guī duō kǔ yán gāo lóu dāng cǐ yè tàn xī wèi yīng xián cí jù zhù shì guān shān yuè yuè fǔ jiù tí shǔ héng chuī qǔ cí duō shū lí bié āi shāng zhī qíng yuè fǔ gǔ tí yào jiě guān shān yuè shāng lí bié yě tiān shān jí qí lián shān zài jīn gān sù xīn jiāng zhī jiān lián mián shù gàn lǐ yīn hàn shí xiōng nú chēng tiān wèi qí lián suǒ yǐ qí lián shān yě jiào zuò tiān shān yù mén guān gù zhǐ zài jīn gān sù dūn huáng xī běi gǔ dài tōng xiàng xī yù de jiāo tōng yào dào cǐ èr jù wèi qiū fēng zì xī fāng chuī lái chuī guò yù mén guān xià zhǐ chū bīng bái dēng jīn shān xī dà tóng dōng yǒu bái dēng shān hàn gāo zǔ liú bāng lǐng bīng zhēng xiōng nú céng bèi xiōng nú zài bái dēng shān wéi kùn le qī tiān hàn shū xiōng nú chuán xiōng nú wéi gāo dì yú bái dēng qī rì yán shī gǔ zhù bái dēng shān zài píng chéng dōng nán qù píng chéng shí yú lǐ hú cǐ zhǐ tǔ bō kuī yǒu suǒ qǐ tú kuī sì qīn rǎo qīng hǎi wān jí jīn qīng hǎi shěng qīng hǎi hú hú yīn qīng sè ér dé míng yóu lái zì shǐ yǐ lái lì lái yì kūn chén shì qí jūn zǐ shì qí fù fēi yī zhāo yī xī zhī gù qí yóu lái zhě jiàn yǐ shù kè zhēng rén yě zhù shǒu biān jiāng de zhàn shì biān sè yī zuò biān yì gāo lóu gǔ shī zhōng duō yǐ gāo lóu zhǐ guī gé zhè lǐ zhǐ shù biān bīng shì de qī zǐ cáo zhí qī āi shī míng yuè zhào gāo lóu liú guāng zhèng pái huái sī fù gāo lóu shàng bēi tàn yǒu yú āi cǐ èr jù dāng běn cǐ bái huà yì wén yī lún míng yuè cóng qí lián shān shēng qǐ chuān xíng zài cāng máng de yún hǎi zhī jiān hào dàng de cháng fēng chuī yuè jǐ wàn lǐ chuī guò jiàng shì zhù shǒu de yù mén guān dāng nián hàn bīng zhí zhǐ bái dēng shān dào tǔ bō jì yú qīng hǎi dà piàn hé shān zhè lǐ jiù shì lì dài zhēng zhàn zhī dì chū zhēng jiàng shì hěn shǎo néng gòu shēng huán shù shǒu bīng shì yuǎn wàng biān chéng jǐng xiàng sī guī jiā xiāng bù jīn mǎn miàn chóu róng cǐ shí jiàng shì de qī zǐ zài gāo lóu āi tàn hé shí néng jiàn yuǎn fāng qīn rén chuàng zuò bèi jǐng lǐ bái kàn jiàn zhēng zhàn de chǎng jǐng yīn cǐ tā gǎn tàn táng cháo guó lì qiáng shèng dàn biān chén wèi zēng sù qīng guò cǐ shī jiù shì zài tàn xī zhēng zhàn zhī shì de kǔ xīn hé hòu fāng sī fù de chóu kǔ shí suǒ zuò zuò pǐn jiàn shǎng zhè shǒu shī miáo huì le biān sài de fēng guāng shù zú de zāo yù gēng shēn yī céng zhuǎn rù shù zú yǔ sī fù liǎng dì xiāng sī de tòng kǔ kāi tóu de miáo huì dōu shì wèi hòu miàn zuò xuàn rǎn hé pū diàn ér cè chóng xiě wàng yuè yǐn qǐ de qíng sī kāi tóu sì jù kě yǐ shuō shì yī fú bāo hán zhe guān shān yuè sān zhǒng yīn sù zài nèi de liáo kuò de biān sài tú jǐng zài yì bān wén xué zuò pǐn lǐ cháng jiàn yuè chū dōng hǎi huò yuè chū dōng shān yī lèi miáo xiě ér tiān shān zài zhōng guó xī bù sì hū yīng gāi shì yuè luò de dì fāng hé yǐ shuō míng yuè chū tiān shān ne yuán lái zhè shì jiù zhēng rén jiǎo dù shuō de zhēng rén shù shǒu zài tiān shān zhī xī huí shǒu dōng wàng suǒ kàn dào de shì míng yuè cóng tiān shān shēng qǐ de jǐng xiàng tiān shān suī rán bù kào hǎi dàn héng gèn zài shān shàng de yún hǎi zé shì yǒu de shī rén bǎ sì hū shì zài rén men yìn xiàng zhōng zhǐ yǒu dà hǎi shàng kōng cái gèng cháng jiàn de yún yuè cāng máng de jǐng xiàng yǔ xióng hún páng bó de tiān shān zǔ hé dào yì qǐ xiǎn de xīn xiān ér zhuàng guān zhè yàng de jìng jiè zài yì bān cái lì bó ruò de shī rén miàn qián yě xǔ nán hū wéi jì dàn lǐ bái yǒu de shì bǐ lì jiē xià qù cháng fēng jǐ wàn lǐ chuī dù yù mén guān fàn wéi bǐ qián liǎng jù gèng wéi guǎng kuò sòng dài de yáng qí xián hǎo xiàng wéi kǒng jǐ wàn lǐ chū wèn tí shuō shì tiān shān zhì yù mén guān bù wéi tài yuǎn ér yuē jǐ wàn lǐ zhě yǐ yuè rú chū yú tiān shān ěr fēi yǐ tiān shān wèi dù yě yòng xiǎng xiàng zhōng de míng yuè yǔ yù mén guān de jù lí lái jiě shì jǐ wàn lǐ kàn qǐ lái sì hū wěn tuǒ le dàn lǐ bái shì jiǎng cháng fēng zhī zhǎng bìng wèi shuō dào míng yuè yǔ dì qiú de jù lí qí shí zhè liǎng jù réng rán shì cóng zhēng shù zhě jiǎo dù ér yán dí shì zú men shēn zài xī běi biān jiāng yuè guāng xià zhù lì yáo wàng gù yuán shí dàn jué cháng fēng hào hào shì lüè guò jǐ wàn lǐ zhōng yuán guó tǔ héng dù yù mén guān ér lái rú guǒ lián xì lǐ bái zǐ yè wú gē zhōng qiū fēng chuī bù jìn zǒng shì yù guān qíng lái jìn xíng lǐ jiě shī de yì yùn jiù gèng qīng chǔ le zhè yàng lián tóng shàng miàn dí miáo xiě biàn yǐ cháng fēng míng yuè tiān shān yù mén guān wèi tè zhēng gòu chéng yī fú wàn lǐ biān sài tú zhè lǐ biǎo miàn shàng sì hū zhǐ shì xiě le zì rán jǐng xiàng dàn zhǐ yào shè shēn chǔ dì tǐ huì zhè shì zhēng rén dōng wàng suǒ jiàn nà zhǒng huái niàn xiāng tǔ de qíng xù jiù hěn róng yì gǎn jué dào le hàn xià bái dēng dào hú kuī qīng hǎi wān yóu lái zhēng zhàn dì bú jiàn yǒu rén hái zhè shì zài qián sì jù guǎng kuò de biān sài zì rán tú jǐng shàng dié yìn chū zhēng zhàn de jǐng xiàng hàn gāo zǔ liú bāng céng bèi xiōng nú zài bái dēng shān wéi kùn le qī tiān ér qīng hǎi wān yí dài zé shì táng jūn yǔ tǔ bō lián nián zhēng zhàn zhī dì zhè zhǒng lì dài wú xiū zhǐ de zhàn zhēng shǐ de cóng lái chū zhēng de zhàn shì jī hū jiàn bú dào yǒu rén shēng huán gù xiāng zhè sì jù zài jié gòu shàng qǐ zhe chéng shàng qǐ xià de zuò yòng miáo xiě de duì xiàng yóu biān sài guò dù dào zhàn zhēng yóu zhàn zhēng guò dù dào zhēng shù zhě shù kè wàng biān yì sī guī duō kǔ yán gāo lóu dāng cǐ yè tàn xī wèi yīng xián zhàn shì men wàng zhuó biān dì de jǐng xiàng sī niàn jiā xiāng liǎn shàng duō xiàn chū chóu kǔ de yán sè tā men tuī xiǎng zì jiā gāo lóu shàng de qī zǐ zài cǐ cāng máng yuè yè tàn xī zhī shēng dàng shì bú huì tíng zhǐ de wàng biān sè sān ge zì zài lǐ bái bǐ xià sì hū zhǐ shì màn bù jīng xīn dì xiě chū dàn què bǎ yǐ shàng nà fú wàn lǐ biān sài tú hé zhēng zhàn de jǐng xiàng gēn shù kè jǐn jǐn lián xì qǐ lái le suǒ jiàn de jǐng xiàng rú cǐ suǒ sī yì zì shì guǎng kuò ér miǎo yuǎn zhàn shì men xiǎng xiàng zhōng de gāo lóu sī fù de qíng sī hé tā men de tàn xī zài nà yàng yí gè guǎng kuò bèi jǐng de chèn tuō xià yě jiù xiǎn de gé wài shēn chén le shī rén fàng yǎn yú gǔ lái biān sài shàng de màn wú xiū zhǐ de mín zú chōng tū jiē shì le zhàn zhēng suǒ zào chéng de jù dà xī shēng hé gěi wú shù zhēng rén jí qí jiā shǔ suǒ dài lái de tòng kǔ dàn duì zhàn zhēng bìng méi yǒu zuò dān chún de qiǎn zé huò gē sòng shī rén xiàng shì chén sī zhe yī dài dài rén wéi tā suǒ zhī fù de chén zhòng dài jià zài zhè yàng de máo dùn miàn qián shī rén zhēng rén nǎi zhì dú zhě hěn róng yì jī qǐ yī zhǒng kě wàng zhè zhǒng kě wàng shī zhōng méi yǒu zhí jiē shuō chū dàn lèi sì nǎi zhī bīng zhě shì xiōng qì shèng rén bù dé yǐ ér yòng zhī zhàn chéng nán de xiǎng fǎ shì dú zhě zài dú zhè piān zuò pǐn shí hěn róng yì chǎn shēng de lí rén sī fù zhī qíng zài yì bān shī rén bǐ xià wǎng wǎng xiě dé xiān ruò hé guò yú chóu kǔ yǔ zhī xiāng yìng jìng jiè yě wǎng wǎng xiá zhǎi dàn lǐ bái què yòng míng yuè chū tiān shān cāng máng yún hǎi jiān cháng fēng jǐ wàn lǐ chuī dù yù mén guān de wàn lǐ biān sài tú jǐng lái yǐn fā zhè zhǒng gǎn qíng zhè zhǐ yǒu xiōng jīn rú lǐ bái zhè yàng hào miǎo de rén cái huì rú cǐ xià bǐ zhè jǐ jù bìng bú shì jú cù yú yī shí yī shì ér shì dài zhe yī zhǒng gèng wéi guǎng yuǎn chén jìng de sī suǒ yòng guǎng kuò de kōng jiān hé shí jiān zuò bèi jǐng bìng zài zhè yàng de sī suǒ zhōng bǎ yǎn qián de sī xiāng lí bié zhī qíng róng hé jìn qù cóng ér zhǎn kāi gēng shēn yuǎn de yì jìng zhè shì qí tā yī xiē shī rén suǒ nán yǐ qǐ jí de gāo lóu dāng cǐ yè tàn xī wèi yīng xián quán shī yì sī jí shǎng xī gāo lóu dāng cǐ yè tàn xī wèi yīng xián quán shī yì sī jí shǎng xī zuò zhě jiǎn jiè lǐ bái zì tài bái hào qīng lián jū shì shì qū yuán zhī hòu zuì jù gè xìng tè sè zuì wěi dà de làng màn zhǔ yì shī rén yǒu shī xiān zhī měi yù yǔ dù fǔ bìng chēng lǐ dù qí shī yǐ shū qíng wéi zhǔ biǎo xiàn chū miè shì quán guì de ào àn jīng shén duì rén mín jí kǔ biǎo shì tóng qíng yòu shàn yú miáo huì zì rán jǐng sè biǎo dá duì zǔ guó shān hé de rè ài shī fēng xióng qí háo fàng xiǎng xiàng fēng fù yǔ yán liú zhuǎn zì rán yīn lǜ hé xié duō biàn shàn yú cóng mín jiān wén yì hé shén huà chuán shuō zhōng xī qǔ yíng yǎng hé sù cái gòu chéng qí tè yǒu de guī wěi xuàn làn de sè cǎi dá dào shèng táng shī gē yì shù de diān fēng cún shì shī wén qiān yú piān yǒu lǐ tài bái jí juǎn jì xù yuè dú

温馨提示：方向键左右(← →)前后翻页，上下(↑ ↓)上下滚用， 回车键：返回列表