清溪深不测，清溪全诗隐处唯孤云。测隐处出自唐代诗人常建作品《宿王昌龄隐居》。意思此诗通过对王昌龄隐居处自然环境的及赏细致描绘，赞颂了王昌龄的清溪全诗清高品格和隐居生活的高尚情趣。开头两句写王昌龄隐居之所在、测隐处乃隐居佳境，意思别有洞天；中间四句写夜宿此地之后，及赏顿生常住之情，清溪全诗即景生情，测隐处一目了然；最后两句写自己的意思归志，决心跃然。及赏全诗描述平实，清溪全诗意味含蓄，测隐处在平易的意思写景中蕴含着比兴寄喻，意在言外，发人深思。

作品原文

宿王昌龄隐居

常建

清溪深不测，隐处唯孤云。

松际露微月，清光犹为君。

茅亭宿花影，药院滋苔纹。

余亦谢时去，西山鸾鹤群。

词句注释
⑴测：一作“极”。
⑵隐处：隐居的地方。唯：只有。
⑶犹：还，仍然。
⑷宿：比喻夜静花影如眠。
⑸药院：种芍药的庭院。滋：生长着。
⑹余：我。谢时：辞去世俗之累。
⑺鸾鹤：古常指仙人的禽鸟。群：与……为伍。

白话译文
清溪之水深不可测，隐居之处只有孤云。
松林中间明月微露，洒下清辉似为郎君。
茅亭花影睡意正浓，芍药园圃滋生苔纹。
我也想要谢绝世俗，来与西山鸾鹤合群。

创作背景

常建和王昌龄是唐玄宗开元十五年（727年）同科进士及第的宦友和好友。但在出仕后的经历和归宿却不大相同。常建“沦于一尉”，只做过盱眙县尉，此后便辞官归隐于武昌樊山，即西山。王昌龄虽然仕途坎坷，却并未退隐。此诗即作于常建辞官归隐途经王昌龄入仕前的居所，即今安徽省含山县石门山时。常建夜宿故人旧时隐居之处，触景生情，遂作此篇。

作品鉴赏

常建这首《宿王昌龄隐居》诗载于《全唐诗》卷一百四十四。下面是原北京大学教授倪其心先生对此诗的赏析。

这是一首山水隐逸诗，在盛唐已传为名篇。到清代，更受“神韵派”的推崇，同《题破山寺后禅院》并为常建代表作品。

此诗题曰“宿王昌龄隐居”，一是指王昌龄出仕前隐居之处，二是说当时王昌龄不在此地。王昌龄及第时大约已有三十七岁。此前，他曾隐居石门山。山在今安徽含山县境内，即此诗所说“清溪”所在。常建任职的盱眙，即今江苏盱眙，与石门山分处淮河南北。常建辞官西返武昌樊山，大概渡淮绕道不远，就近到石门山一游，并在王昌龄隐居处住了一夜。

首联写王昌龄隐居所在。“深不测”一作“深不极”，并非指水的深度，而是说清溪水流入石门山深处，见不到头。王昌龄隐居处便在清溪水流入的石门山上，望去只看见一片白云。齐梁隐士、“山中宰相”陶弘景对齐高帝说：“山中何所有？岭上多白云。只可自怡悦，不堪持赠君。”因而山中白云便沿为隐者居处的标志，清高风度的象征。但陶弘景是著名阔隐士，白云多；王昌龄却贫穷，云也孤，而更见出清高。清人徐增说：“惟见孤云，是昌龄不在，并觉其孤也。”这样理解，也具情趣。

中间两联即写夜宿王昌龄隐居处所见所感。王昌龄住处清贫幽雅，一座孤零零的茅屋，即所谓“茅亭”。屋前有松树，屋边种花，院里莳药，见出他的为人和情趣，独居而情不孤，遁世而爱生活。常建夜宿此地，举头望见松树梢头，明月升起，清光照来，格外有情，而无心可猜。想来明月不知今夜主人不在，换了客人，依然多情来伴，故云“犹为君”，“君”指王昌龄。这既暗示王昌龄不在，更表现隐逸生活的清高情趣。夜宿茅屋是孤独的，而抬眼看见窗外屋边有花影映来，也别具情意。到院里散步，看见王昌龄莳养的药草长得很好。因为久无人来，路面长出青苔，所以茂盛的药草却滋养了青苔。这再一次暗示主人不在已久，更在描写隐逸情趣的同时，流露出一种惋惜和期待的情味，表现得含蓄微妙。

末联便写自己的归志。“鸾鹤群”用江淹《登庐山香炉峰》“此山具鸾鹤，往来尽仙灵”语，表示将与鸾鹤仙灵为侣，隐逸终生。这里用了一个“亦”字，很妙。实际上这时王昌龄已登仕路，不再隐居。这“亦”字是虚晃，故意也是善意地说要学王昌龄隐逸，步王昌龄同道，借以婉转地点出讽劝王昌龄坚持初衷而归隐的意思。其实，这也就是本诗的主题思想。题曰“宿王昌龄隐居”，旨在招王昌龄归隐。

这首诗的艺术特点确同《题破山寺后禅院》，“其旨远，其兴僻，佳句辄来，唯论意表”。诗人善于在平易地写景中蕴含着深长的比兴寄喻，形象明朗，诗旨含蓄，而意向显豁，发人联想。就此诗而论，诗人巧妙地抓住王昌龄从前隐居的旧地，深情地赞叹隐者王昌龄的清高品格和隐逸生活的高尚情趣，诚挚地表示讽劝和期望仕者王昌龄归来的意向。因而在构思和表现上，“唯论意表”的特点更为突出，终篇都赞此劝彼，意在言外，而一片深情又都借景物表达，使王昌龄隐居处的无情景物都充满对王昌龄的深情，愿王昌龄归来。但手法又只是平实描叙，不拟人化。所以，其动人在写情，其悦人在传神，艺术风格确实近王维、孟浩然一派。

作者简介

常建，唐代诗人。生卒年、字号不详。开元十五年（727年）进士，与王昌龄同榜。曾任盱眙尉。一生仕途失意，后隐居于鄂州武昌（今属湖北）。其诗多为五言，常以山林、寺观为题材，意境清迥，语言洗炼自然，艺术上有独特造诣。还有一些优秀的边塞诗。有《常建集》。

世界海洋日解读：qīng xī shēn bù cè qīng xī quán shī yǐn chǔ wéi gū yún cè yǐn chǔ chū zì táng dài shī rén cháng jiàn zuò pǐn sù wáng chāng líng yǐn jū yì sī cǐ shī tōng guò duì wáng chāng líng yǐn jū chǔ zì rán huán jìng de jí shǎng xì zhì miáo huì zàn sòng le wáng chāng líng de qīng xī quán shī qīng gāo pǐn gé hé yǐn jū shēng huó de gāo shàng qíng qù kāi tóu liǎng jù xiě wáng chāng líng yǐn jū zhī suǒ zài cè yǐn chǔ nǎi yǐn jū jiā jìng yì sī bié yǒu dòng tiān zhōng jiān sì jù xiě yè sù cǐ dì zhī hòu jí shǎng dùn shēng cháng zhù zhī qíng qīng xī quán shī jí jǐng shēng qíng cè yǐn chǔ yī mù liǎo rán zuì hòu liǎng jù xiě zì jǐ de yì sī guī zhì jué xīn yuè rán jí shǎng quán shī miáo shù píng shí qīng xī quán shī yì wèi hán xù cè yǐn chǔ zài píng yì de yì sī xiě jǐng zhōng yùn hán zhe bǐ xīng jì yù yì zài yán wài fā rén shēn sī qīng xī shēn bù cè yǐn chǔ wéi gū yún quán shī yì sī jí shǎng xī qīng xī shēn bù cè yǐn chǔ wéi gū yún quán shī yì sī jí shǎng xī zuò pǐn yuán wén sù wáng chāng líng yǐn jū cháng jiàn qīng xī shēn bù cè yǐn chǔ wéi gū yún sōng jì lù wēi yuè qīng guāng yóu wèi jūn máo tíng sù huā yǐng yào yuàn zī tái wén yú yì xiè shí qù xī shān luán hè qún cí jù zhù shì cè yī zuò jí yǐn chǔ yǐn jū de dì fāng wéi zhǐ yǒu yóu hái réng rán sù bǐ yù yè jìng huā yǐng rú mián yào yuàn zhǒng sháo yào de tíng yuàn zī shēng zhǎng zhe yú wǒ xiè shí cí qù shì sú zhī lèi luán hè gǔ cháng zhǐ xiān rén de qín niǎo qún yǔ wéi wǔ bái huà yì wén qīng xī zhī shuǐ shēn bù kě cè yǐn jū zhī chù zhǐ yǒu gū yún sōng lín zhōng jiān míng yuè wēi lù sǎ xià qīng huī shì wèi láng jūn máo tíng huā yǐng shuì yì zhèng nóng sháo yào yuán pǔ zī shēng tái wén wǒ yě xiǎng yào xiè jué shì sú lái yǔ xī shān luán hè hé qún qīng xī shēn bù cè yǐn chǔ wéi gū yún quán shī yì sī jí shǎng xī qīng xī shēn bù cè yǐn chǔ wéi gū yún quán shī yì sī jí shǎng xī chuàng zuò bèi jǐng cháng jiàn hé wáng chāng líng shì táng xuán zōng kāi yuán shí wǔ nián nián tóng kē jìn shì jí dì de huàn yǒu hé hǎo yǒu dàn zài chū shì hòu de jīng lì hé guī sù què bù dà xiāng tóng cháng jiàn lún yú yī wèi zhǐ zuò guò xū yí xiàn wèi cǐ hòu biàn cí guān guī yǐn yú wǔ chāng fán shān jí xī shān wáng chāng líng suī rán shì tú kǎn kě què bìng wèi tuì yǐn cǐ shī jí zuò yú cháng jiàn cí guān guī yǐn tú jīng wáng chāng líng rù shì qián de jū suǒ jí jīn ān huī shěng hán shān xiàn shí mén shān shí cháng jiàn yè sù gù rén jiù shí yǐn jū zhī chù chù jǐng shēng qíng suì zuò cǐ piān zuò pǐn jiàn shǎng cháng jiàn zhè shǒu sù wáng chāng líng yǐn jū shī zài yú quán táng shī juàn yī bǎi sì shí sì xià miàn shì yuán běi jīng dà xué jiào shòu ní qí xīn xiān shēng duì cǐ shī de shǎng xī zhè shì yī shǒu shān shuǐ yǐn yì shī zài shèng táng yǐ chuán wéi míng piān dào qīng dài gèng shòu shén yùn pài de tuī chóng tóng tí pò shān sì hòu chán yuàn bìng wèi cháng jiàn dài biǎo zuò pǐn cǐ shī tí yuē sù wáng chāng líng yǐn jū yī shì zhǐ wáng chāng líng chū shì qián yǐn jū zhī chù èr shì shuō dāng shí wáng chāng líng bù zài cǐ dì wáng chāng líng jí dì shí dà yuē yǐ yǒu sān shí qī suì cǐ qián tā céng yǐn jū shí mén shān shān zài jīn ān huī hán shān xiàn jìng nèi jí cǐ shī suǒ shuō qīng xī suǒ zài cháng jiàn rèn zhí de xū yí jí jīn jiāng sū xū yí yǔ shí mén shān fēn chǔ huái hé nán běi cháng jiàn cí guān xī fǎn wǔ chāng fán shān dà gài dù huái rào dào bù yuǎn jiù jìn dào shí mén shān yī yóu bìng zài wáng chāng líng yǐn jū chǔ zhù le yī yè shǒu lián xiě wáng chāng líng yǐn jū suǒ zài shēn bù cè yī zuò shēn bù jí bìng fēi zhǐ shuǐ de shēn dù ér shì shuō qīng xī shuǐ liú rù shí mén shān shēn chù jiàn bú dào tóu wáng chāng líng yǐn jū chǔ biàn zài qīng xī shuǐ liú rù de shí mén shān shàng wàng qù zhǐ kàn jiàn yī piàn bái yún qí liáng yǐn shì shān zhōng zǎi xiàng táo hóng jǐng duì qí gāo dì shuō shān zhōng hé suǒ yǒu lǐng shàng duō bái yún zhǐ kě zì yí yuè bù kān chí zèng jūn yīn ér shān zhōng bái yún biàn yán wèi yǐn zhě jū chǔ de biāo zhì qīng gāo fēng dù de xiàng zhēng dàn táo hóng jǐng shì zhù míng kuò yǐn shì bái yún duō wáng chāng líng què pín qióng yún yě gū ér gèng jiàn chū qīng gāo qīng rén xú zēng shuō wéi jiàn gū yún shì chāng líng bù zài bìng jué qí gū yě zhè yàng lǐ jiě yě jù qíng qù zhōng jiān liǎng lián jí xiě yè sù wáng chāng líng yǐn jū chǔ suǒ jiàn suǒ gǎn wáng chāng líng zhù chù qīng pín yōu yǎ yī zuò gū líng líng de máo wū jí suǒ wèi máo tíng wū qián yǒu sōng shù wū biān zhòng huā yuàn lǐ shí yào jiàn chū tā de wéi rén hé qíng qù dú jū ér qíng bù gū dùn shì ér ài shēng huó cháng jiàn yè sù cǐ dì jǔ tóu wàng jiàn sōng shù shāo tóu míng yuè shēng qǐ qīng guāng zhào lái gé wài yǒu qíng ér wú xīn kě cāi xiǎng lái míng yuè bù zhī jīn yè zhǔ rén bù zài huàn le kè rén yī rán duō qíng lái bàn gù yún yóu wèi jūn jūn zhǐ wáng chāng líng zhè jì àn shì wáng chāng líng bù zài gèng biǎo xiàn yǐn yì shēng huó de qīng gāo qíng qù yè sù máo wū shì gū dú de ér tái yǎn kàn jiàn chuāng wài wū biān yǒu huā yǐng yìng lái yě bié jù qíng yì dào yuàn lǐ sàn bù kàn jiàn wáng chāng líng shí yǎng de yào cǎo zhǎng de hěn hǎo yīn wèi jiǔ wú rén lái lù miàn zhǎng chū qīng tái suǒ yǐ mào shèng de yào cǎo què zī yǎng le qīng tái zhè zài yī cì àn shì zhǔ rén bù zài yǐ jiǔ gèng zài miáo xiě yǐn yì qíng qù de tóng shí liú lòu chū yī zhǒng wǎn xī hé qī dài de qíng wèi biǎo xiàn dé hán xù wēi miào mò lián biàn xiě zì jǐ de guī zhì luán hè qún yòng jiāng yān dēng lú shān xiāng lú fēng cǐ shān jù luán hè wǎng lái jǐn xiān líng yǔ biǎo shì jiāng yǔ luán hè xiān líng wèi lǚ yǐn yì zhōng shēng zhè lǐ yòng le yí gè yì zì hěn miào shí jì shang zhè shí wáng chāng líng yǐ dēng shì lù bù zài yǐn jū zhè yì zì shì xū huǎng gù yì yě shì shàn yì dì shuō yào xué wáng chāng líng yǐn yì bù wáng chāng líng tóng dào jiè yǐ wǎn zhuǎn dì diǎn chū fěng quàn wáng chāng líng jiān chí chū zhōng ér guī yǐn de yì sī qí shí zhè yě jiù shì běn shī de zhǔ tí sī xiǎng tí yuē sù wáng chāng líng yǐn jū zhǐ zài zhāo wáng chāng líng guī yǐn zhè shǒu shī de yì shù tè diǎn què tóng tí pò shān sì hòu chán yuàn qí zhǐ yuǎn qí xìng pì jiā jù zhé lái wéi lùn yì biǎo shī rén shàn yú zài píng yì dì xiě jǐng zhōng yùn hán zhe shēn cháng de bǐ xīng jì yù xíng xiàng míng lǎng shī zhǐ hán xù ér yì xiàng xiǎn huò fā rén lián xiǎng jiù cǐ shī ér lùn shī rén qiǎo miào dì zhuā zhù wáng chāng líng cóng qián yǐn jū de jiù dì shēn qíng dì zàn tàn yǐn zhě wáng chāng líng de qīng gāo pǐn gé hé yǐn yì shēng huó de gāo shàng qíng qù chéng zhì dì biǎo shì fěng quàn hé qī wàng shì zhě wáng chāng líng guī lái de yì xiàng yīn ér zài gòu sī hé biǎo xiàn shàng wéi lùn yì biǎo de tè diǎn gèng wéi tū chū zhōng piān dōu zàn cǐ quàn bǐ yì zài yán wài ér yī piàn shēn qíng yòu dōu jiè jǐng wù biǎo dá shǐ wáng chāng líng yǐn jū chǔ de wú qíng jǐng wù dōu chōng mǎn duì wáng chāng líng de shēn qíng yuàn wáng chāng líng guī lái dàn shǒu fǎ yòu zhǐ shì píng shí miáo xù bù nǐ rén huà suǒ yǐ qí dòng rén zài xiě qíng qí yuè rén zài chuán shén yì shù fēng gé què shí jìn wáng wéi mèng hào rán yī pài qīng xī shēn bù cè yǐn chǔ wéi gū yún quán shī yì sī jí shǎng xī qīng xī shēn bù cè yǐn chǔ wéi gū yún quán shī yì sī jí shǎng xī zuò zhě jiǎn jiè cháng jiàn táng dài shī rén shēng zú nián zì hào bù xiáng kāi yuán shí wǔ nián nián jìn shì yǔ wáng chāng líng tóng bǎng céng rèn xū yí wèi yī shēng shì tú shī yì hòu yǐn jū yú è zhōu wǔ chāng jīn shǔ hú běi qí shī duō wèi wǔ yán cháng yǐ shān lín sì guàn wèi tí cái yì jìng qīng jiǒng yǔ yán xǐ liàn zì rán yì shù shàng yǒu dú tè zào yì hái yǒu yī xiē yōu xiù de biān sài shī yǒu cháng jiàn jí jì xù yuè dú

温馨提示：方向键左右(← →)前后翻页，上下(↑ ↓)上下滚用， 回车键：返回列表