四角碍白日，角碍及赏七层摩苍穹。白日出自唐代诗人岑参作品《与高适薛据登慈恩寺浮图》。层摩苍穹此诗前十八句描摹慈恩寺塔的全诗孤高、突兀、意思超逸绝伦的角碍及赏气势，以及佛塔周围苍茫、白日古寂、层摩苍穹清幽的全诗环境，烘托出一派超脱虚空的意思气氛；末尾四句，抒发情怀，角碍及赏流露出怅惘之情。白日全诗主要描写了佛塔孤高危耸的层摩苍穹情态，表达了作者登临后忽然领悟禅理，全诗产生出世的意思念头，并暗寓对国是无可奈何的情怀。

作品原文

与高适薛据同登慈恩寺浮图

岑参

塔势如涌出，孤高耸天宫。

登临出世界，蹬道盘虚空。

突兀压神州，峥嵘如鬼工。

四角碍白日，七层摩苍穹。

下窥指高鸟，俯听闻惊风。

连山若波涛，奔走似朝东。

青槐夹驰道，宫馆何玲珑。

秋色从西来，苍然满关中。

五陵北原上，万古青蒙蒙。

净理了可悟，胜因夙所宗。

誓将挂冠去，觉道资无穷。

词句注释
⑴高适：唐朝边塞诗人，景县（今河北景县）人。薛据，荆南人，《唐诗纪事》作河中宝鼎人。开元进士，终水部郎中，晚年终老终南山下别业。慈恩寺浮图：即今西安市的大雁塔，本唐高宗为太子时纪念其母文德皇后而建，故曰慈恩。浮图，原是梵文佛陀的音译，这里指佛塔。
⑵涌出：形容拔地而起。
⑶出世界：高出于人世的境界。世界，人世的境界。
⑷磴（dèng）：石级。盘：曲折。
⑸突兀：高耸貌。
⑹峥嵘（zhēngróng）：形容山势高峻。鬼工：非人力所能。
⑺四角：塔的四周。碍：阻挡。
⑻七层：塔本六级，后渐毁损，武则天时重建，增为七层。摩苍弯：
⑼惊风：疾风。
⑽驰道：可驾车的大道。
⑾宫馆：宫阙。
⑿关中：指今陕西中部地区。
⒀五陵：指汉代五个帝王的陵墓，即高祖长陵、惠帝安陵、景帝阳陵、武帝茂陵及昭帝平陵。
⒁净理：佛家的清净之理。
⒂胜因：佛教因果报应中的极好的善因。夙：素来。
⒃挂冠：辞官归隐。
⒄觉道：佛教的达到消除一切欲念和物我相忘的大觉之道。

白话译文
宝塔宛如平地涌出，孤高巍峨耸入天宫。
登上去像走出人间，蹬踏梯道盘旋空中。
高峻突出镇定神州，峥嵘胜过鬼斧神工。
四角伸展挡住白日，七层紧紧连着苍穹。
下看飞鸟屈指可数，俯听山风呼啸迅猛。
山连山如波涛起伏，汹涌澎湃奔流向东。
青槐夹着笔直驰道，楼台宫殿何等玲珑。
秋天秀色从西而来，苍苍茫茫弥漫关中。
长安城北汉代五陵，万古千秋一派青葱。
清净佛理完全领悟。善因素来为人信从。
立誓归隐辞官而去，信奉佛道其乐无穷。

创作背景

唐玄宗天宝十一年（752年）秋，岑参自安西回京述职，相邀高适、薛据、杜甫、储光羲等同僚诗友，出城郊游，来到慈恩寺，见宝塔巍峨俊逸，拾级而上，触景生情，遂吟诗唱和以助兴。高适首唱，作《同诸公登慈恩寺塔》，其余人相和，岑参此诗就是当时的和诗之一。

作品鉴赏

此诗开头两句：“塔势如涌出，孤高耸天宫。”自下而上仰望，只见巍然高耸的宝塔拔地而起，仿佛从地下涌出，傲然耸立，直达天宫。用一“涌”字，增强了诗的动势，既勾勒出了宝塔孤高危耸之貌，又给宝塔注入了生机，将塔势表现得极其壮观生动。

接下去四句：“登临出世界，磴道盘虚空。突兀压神州，峥嵘如鬼工。”写登临所见、所感，到了塔身，拾级而上，如同走进广阔无垠的宇宙，蜿蜒的石阶，盘旋而上，直达天穹。此时再看宝塔，突兀耸立，如神工鬼斧，简直不敢相信人力所及。慈恩寺塔，不仅雄伟，而且精妙。

再下去四句：“四角碍白日，七层摩苍穹。下窥指高鸟，俯听闻惊风。”写登上塔顶所见，极力夸张塔体之高，摩天蔽日，与天齐眉，低头下望，鸟在眼下，风在脚下。这鸟和风，从地面上看，本是高空之物，而从塔上看，就成了低处之景，反衬宝塔其高无比。

下面八句，以排比句式依次描写东南西北四方景色。“连山若波涛，奔走似朝东。”描绘东面山景，连绵起伏，如滚滚巨浪；“青槐夹驰道，宫馆何玲珑。”状摹南面宫苑，青槐葱翠，宫室密布，金碧交辉；“秋色从西来，苍然满关中。”刻写西面秋色，金风习习，满目萧然，透着肃杀之气；“五陵北原上，万古青濛濛。”写北边陵园，渭水北岸，座立着长陵、安陵、阳陵、茂陵、平陵，它们是前汉高帝、惠帝、文帝、景帝、武帝五位君王的陵墓。当年，他们创基立业，轰轰烈烈，如今却默然地安息在青松之下。诗人对四方之景的描绘，从威壮到伟丽，从苍凉到空茫，景中有情，也寄托着诗人对大唐王朝由盛而衰的忧思。

末了四句，“净理了可悟，胜因夙所宗。誓将挂冠去，觉道资无穷。”诗人想辞官事佛，此时，岑参得知，前方主将高仙芝出征大食，遭遇挫折；当朝皇帝唐玄宗，年老昏聩；朝廷之内，外戚宦官等祸国殃民；各方藩镇如安禄山、史思明等图谋不轨，真可谓“苍然满关中”，一片昏暗。诗人心中惆怅，认为佛家清净之理能使人彻悟，殊妙的善因又是自己向来的信奉，因此想学逢萌，及早挂冠而去，去追求无穷无尽的大觉之道。

这首诗主要写佛塔的孤高以及登塔回望景物，望而生发，忽悟佛理，决意辞官学佛，以求济世，暗寓对国是无可奈何的情怀。全诗状写佛塔的崔嵬和景色的壮丽十分成功。

作者简介

岑参（715～770），唐代诗人。南阳（今属河南）人。天宝（唐玄宗年号，742～756）进士，曾随高仙芝到安西、武威，后又往来于北庭、轮台间。官至嘉州（今四川乐山）刺史，因世称岑嘉州。卒于成都。其诗长于七言歌行。所作题材广泛，善于描绘塞上风光和战争景象；气势豪迈，情辞慷慨，语言变化自如。与高适齐名，并称“高岑”，同为盛唐边塞诗派的代表。有《岑嘉州诗集》。

鬼头刀解读：sì jiǎo ài bái rì jiǎo ài jí shǎng qī céng mó cāng qióng bái rì chū zì táng dài shī rén cén shēn zuò pǐn yǔ gāo shì xuē jù dēng cí ēn sì fú tú céng mó cāng qióng cǐ shī qián shí bā jù miáo mó cí ēn sì tǎ de quán shī gū gāo tū wù yì sī chāo yì jué lún de jiǎo ài jí shǎng qì shì yǐ jí fó tǎ zhōu wéi cāng máng bái rì gǔ jì céng mó cāng qióng qīng yōu de quán shī huán jìng hōng tuō chū yī pài chāo tuō xū kōng de yì sī qì fēn mò wěi sì jù shū fā qíng huái jiǎo ài jí shǎng liú lòu chū chàng wǎng zhī qíng bái rì quán shī zhǔ yào miáo xiě le fó tǎ gū gāo wēi sǒng de céng mó cāng qióng qíng tài biǎo dá le zuò zhě dēng lín hòu hū rán lǐng wù chán lǐ quán shī chǎn shēng chū shì de yì sī niàn tou bìng àn yù duì guó shì wú kě nài hé de qíng huái sì jiǎo ài bái rì qī céng mó cāng qióng quán shī yì sī jí shǎng xī sì jiǎo ài bái rì qī céng mó cāng qióng quán shī yì sī jí shǎng xī zuò pǐn yuán wén yǔ gāo shì xuē jù tóng dēng cí ēn sì fú tú cén shēn tǎ shì rú yǒng chū gū gāo sǒng tiān gōng dēng lín chū shì jiè dēng dào pán xū kōng tū wù yā shén zhōu zhēng róng rú guǐ gōng sì jiǎo ài bái rì qī céng mó cāng qióng xià kuī zhǐ gāo niǎo fǔ tīng wén jīng fēng lián shān ruò bō tāo bēn zǒu shì cháo dōng qīng huái jiā chí dào gōng guǎn hé líng lóng qiū sè cóng xī lái cāng rán mǎn guān zhōng wǔ líng běi yuán shàng wàn gǔ qīng méng méng jìng lǐ le kě wù shèng yīn sù suǒ zōng shì jiāng guà guān qù jué dào zī wú qióng cí jù zhù shì gāo shì táng cháo biān sài shī rén jǐng xiàn jīn hé běi jǐng xiàn rén xuē jù jīng nán rén táng shī jì shì zuò hé zhōng bǎo dǐng rén kāi yuán jìn shì zhōng shuǐ bù láng zhōng wǎn nián zhōng lǎo zhōng nán shān xià bié yè cí ēn sì fú tú jí jīn xī ān shì de dà yàn tǎ běn táng gāo zōng wèi tài zǐ shí jì niàn qí mǔ wén dé huáng hòu ér jiàn gù yuē cí ēn fú tú yuán shì fàn wén fó tuó de yīn yì zhè lǐ zhǐ fó tǎ yǒng chū xíng róng bá dì ér qǐ chū shì jiè gāo chū yú rén shì de jìng jiè shì jiè rén shì de jìng jiè dèng shí jí pán qǔ zhé tū wù gāo sǒng mào zhēng róng xíng róng shān shì gāo jùn guǐ gōng fēi rén lì suǒ néng sì jiǎo tǎ de sì zhōu ài zǔ dǎng qī céng tǎ běn liù jí hòu jiàn huǐ sǔn wǔ zé tiān shí chóng jiàn zēng wèi qī céng mó cāng wān jīng fēng jí fēng chí dào kě jià chē de dà dào gōng guǎn gōng què guān zhōng zhǐ jīn shǎn xī zhōng bù dì qū wǔ líng zhǐ hàn dài wǔ gè dì wáng de líng mù jí gāo zǔ cháng líng huì dì ān líng jǐng dì yáng líng wǔ dì mào líng jí zhāo dì píng líng jìng lǐ fó jiā de qīng jìng zhī lǐ shèng yīn fó jiào yīn guǒ bào yìng zhōng de jí hǎo de shàn yīn sù sù lái guà guān cí guān guī yǐn jué dào fó jiào de dá dào xiāo chú yī qiè yù niàn hé wù wǒ xiāng wàng de dà jué zhī dào bái huà yì wén bǎo tǎ wǎn rú píng dì yǒng chū gū gāo wēi é sǒng rù tiān gōng dēng shǎng qù xiàng zǒu chū rén jiān dēng tà tī dào pán xuán kōng zhōng gāo jùn tū chū zhèn dìng shén zhōu zhēng róng shèng guò guǐ fǔ shén gōng sì jiǎo shēn zhǎn dǎng zhù bái rì qī céng jǐn jǐn lián zhe cāng qióng xià kàn fēi niǎo qū zhǐ kě shǔ fǔ tīng shān fēng hū xiào xùn měng shān lián shān rú bō tāo qǐ fú xiōng yǒng péng pài bēn liú xiàng dōng qīng huái jiā zhuó bǐ zhí chí dào lóu tái gōng diàn hé děng líng lóng qiū tiān xiù sè cóng xī ér lái cāng cāng máng máng mí màn guān zhōng cháng ān chéng běi hàn dài wǔ líng wàn gǔ qiān qiū yī pài qīng cōng qīng jìng fó lǐ wán quán lǐng wù shàn yīn sù lái wéi rén xìn cóng lì shì guī yǐn cí guān ér qù xìn fèng fú dào qí lè wú qióng sì jiǎo ài bái rì qī céng mó cāng qióng quán shī yì sī jí shǎng xī sì jiǎo ài bái rì qī céng mó cāng qióng quán shī yì sī jí shǎng xī chuàng zuò bèi jǐng táng xuán zōng tiān bǎo shí yī nián nián qiū cén shēn zì ān xī huí jīng shù zhí xiāng yāo gāo shì xuē jù dù fǔ chǔ guāng xī děng tóng liáo shī yǒu chū chéng jiāo yóu lái dào cí ēn sì jiàn bǎo tǎ wēi é jùn yì shè jí ér shàng chù jǐng shēng qíng suì yín shī chàng hè yǐ zhù xìng gāo shì shǒu chàng zuò tóng zhū gōng dēng cí ēn sì tǎ qí yú rén xiāng hè cén shēn cǐ shī jiù shì dāng shí de hè shī zhī yī zuò pǐn jiàn shǎng cǐ shī kāi tóu liǎng jù tǎ shì rú yǒng chū gū gāo sǒng tiān gōng zì xià ér shàng yǎng wàng zhī jiàn wēi rán gāo sǒng de bǎo tǎ bá dì ér qǐ fǎng fú cóng dì xià yǒng chū ào rán sǒng lì zhí dá tiān gōng yòng yī yǒng zì zēng qiáng le shī de dòng shì jì gōu lè chū le bǎo tǎ gū gāo wēi sǒng zhī mào yòu gěi bǎo tǎ zhù rù le shēng jī jiāng tǎ shì biǎo xiàn dé jí qí zhuàng guān shēng dòng jiē xià qù sì jù dēng lín chū shì jiè dèng dào pán xū kōng tū wù yā shén zhōu zhēng róng rú guǐ gōng xiě dēng lín suǒ jiàn suǒ gǎn dào le tǎ shēn shè jí ér shàng rú tóng zǒu jìn guǎng kuò wú yín de yǔ zhòu wān yán de shí jiē pán xuán ér shàng zhí dá tiān qióng cǐ shí zài kàn bǎo tǎ tū wù sǒng lì rú shén gōng guǐ fǔ jiǎn zhí bù gǎn xiāng xìn rén lì suǒ jí cí ēn sì tǎ bù jǐn xióng wěi ér qiě jīng miào zài xià qù sì jù sì jiǎo ài bái rì qī céng mó cāng qióng xià kuī zhǐ gāo niǎo fǔ tīng wén jīng fēng xiě dēng shàng tǎ dǐng suǒ jiàn jí lì kuā zhāng tǎ tǐ zhī gāo mó tiān bì rì yǔ tiān qí méi dī tóu xià wàng niǎo zài yǎn xià fēng zài jiǎo xià zhè niǎo hé fēng cóng dì miàn shàng kàn běn shì gāo kōng zhī wù ér cóng tǎ shàng kàn jiù chéng le dī chù zhī jǐng fǎn chèn bǎo tǎ qí gāo wú bǐ xià miàn bā jù yǐ pái bǐ jù shì yī cì miáo xiě dōng nán xī běi sì fāng jǐng sè lián shān ruò bō tāo bēn zǒu shì cháo dōng miáo huì dōng miàn shān jǐng lián mián qǐ fú rú gǔn gǔn jù làng qīng huái jiā chí dào gōng guǎn hé líng lóng zhuàng mó nán miàn gōng yuàn qīng huái cōng cuì gōng shì mì bù jīn bì jiāo huī qiū sè cóng xī lái cāng rán mǎn guān zhōng kè xiě xī miàn qiū sè jīn fēng xí xí mǎn mù xiāo rán tòu zhe sù shā zhī qì wǔ líng běi yuán shàng wàn gǔ qīng méng méng xiě běi biān líng yuán wèi shuǐ běi àn zuò lì zhe cháng líng ān líng yáng líng mào líng píng líng tā men shì qián hàn gāo dì huì dì wén dì jǐng dì wǔ dì wǔ wèi jūn wáng de líng mù dāng nián tā men chuàng jī lì yè hōng hōng liè liè rú jīn què mò rán dì ān xī zài qīng sōng zhī xià shī rén duì sì fāng zhī jǐng de miáo huì cóng wēi zhuàng dào wěi lì cóng cāng liáng dào kōng máng jǐng zhōng yǒu qíng yě jì tuō zhe shī rén duì dà táng wáng cháo yóu shèng ér shuāi de yōu sī mò liǎo sì jù jìng lǐ le kě wù shèng yīn sù suǒ zōng shì jiāng guà guān qù jué dào zī wú qióng shī rén xiǎng cí guān shì fú cǐ shí cén shēn dé zhī qián fāng zhǔ jiàng gāo xiān zhī chū zhēng dà shí zāo yù cuò zhé dāng cháo huáng dì táng xuán zōng nián lǎo hūn kuì cháo tíng zhī nèi wài qī huàn guān děng huò guó yāng mín gè fāng fān zhèn rú ān lù shān shǐ sī míng děng tú móu bù guǐ zhēn kě wèi cāng rán mǎn guān zhōng yī piàn hūn àn shī rén xīn zhōng chóu chàng rèn wéi fó jiā qīng jìng zhī lǐ néng shǐ rén chè wù shū miào de shàn yīn yòu shì zì jǐ xiàng lái de xìn fèng yīn cǐ xiǎng xué féng méng jí zǎo guà guān ér qù qù zhuī qiú wú qióng wú jìn de dà jué zhī dào zhè shǒu shī zhǔ yào xiě fó tǎ de gū gāo yǐ jí dēng tǎ huí wàng jǐng wù wàng ér shēng fà hū wù fó lǐ jué yì cí guān xué fó yǐ qiú jì shì àn yù duì guó shì wú kě nài hé de qíng huái quán shī zhuàng xiě fó tǎ de cuī wéi hé jǐng sè de zhuàng lì shí fēn chéng gōng sì jiǎo ài bái rì qī céng mó cāng qióng quán shī yì sī jí shǎng xī sì jiǎo ài bái rì qī céng mó cāng qióng quán shī yì sī jí shǎng xī zuò zhě jiǎn jiè cén shēn táng dài shī rén nán yáng jīn shǔ hé nán rén tiān bǎo táng xuán zōng nián hào jìn shì céng suí gāo xiān zhī dào ān xī wǔ wēi hòu yòu wǎng lái yú běi tíng lún tái jiān guān zhì jiā zhōu jīn sì chuān lè shān cì shǐ yīn shì chēng cén jiā zhōu zú yú chéng dū qí shī cháng yú qī yán gē xíng suǒ zuò tí cái guǎng fàn shàn yú miáo huì sāi shàng fēng guāng hé zhàn zhēng jǐng xiàng qì shì háo mài qíng cí kāng kǎi yǔ yán biàn huà zì rú yǔ gāo shì qí míng bìng chēng gāo cén tóng wèi shèng táng biān sài shī pài de dài biǎo yǒu cén jiā zhōu shī jí jì xù yuè dú

温馨提示：方向键左右(← →)前后翻页，上下(↑ ↓)上下滚用， 回车键：返回列表