烦疴近消散，烦疴嘉宾复满堂。近消及赏出自唐代诗人韦应物作品《郡斋雨中与诸文士燕集》。散嘉这是宾复一首写与文士宴集并抒发个人胸怀的诗。诗人自惭居处高崇，满堂不见黎民疾苦。全诗全诗议论风情人物，意思大有长官胸襟。烦疴叙事，近消及赏抒情，散嘉议论相间，宾复结构井然有序。满堂

作品原文

郡斋雨中与诸文士燕集

韦应物

兵卫森画戟，全诗宴寝凝清香。意思

海上风雨至，烦疴逍遥池阁凉。

烦疴近消散，嘉宾复满堂。

自惭居处崇，未睹斯民康。

理会是非遣，性达形迹忘。

鲜肥属时禁，蔬果幸见尝。

俯饮一杯酒，仰聆金玉章。

神欢体自轻，意欲凌风翔。

吴中盛文史，群彦今汪洋。

方知大藩地，岂曰财赋强。

词句注释
⑴郡斋：指苏州刺史官署中的斋舍。燕：通“宴”。
⑵兵卫：持执兵器的侍卫。森：密密地排列。画戟：因饰有画彩，称画戟，常用作仪仗。唐刺史常由皇帝赐戟。戟，一种能直刺横击的兵器。
⑶燕寝：本指休息安寝的地方，这里指私室，即上“郡斋”。此燕字也通“宴”，但义为休息。清香：室中所焚之香。唐李肇《国史补》云：“韦应物立性高洁，鲜食寡欲，所在焚香扫地而坐。”
⑷海上：指苏州东边的海面。
⑸烦疴（kē）：指因暑热产生的困顿烦躁。疴，本指疾病。
⑹居处崇：地位显贵。
⑺斯民康：此地的百姓安居乐业。
⑻理会：通达事物的道理。
⑼达：旷达。形迹：指世俗礼节。
⑽时禁：当时正禁食荤腥。
⑾幸：希望，这里是谦词。
⑿聆：听。金玉章：文采华美、声韵和谐的好文章。这里指客人们的诗篇。
⒀神欢：精神欢悦。
⒁吴中：苏州的古称。
⒂群彦：群英。汪洋：原意水势浩大。这里指人才济济。
⒃大藩：这里指大郡、大州。藩，原指藩王的封地。
⒄财赋强：安史之乱后，天下财赋，仰给于东南。苏杭一带是中央财政的重要支撑。

白话译文

卫士的画戟排列如森林，内室满是燃香的芬芳。海上忽然间起了风雨，池阁变得适意而清凉。烦热和疾病都已消散，更有嘉宾坐满在高堂。惭愧啊，我的居室竟这样华丽，却不曾见百姓有多么安康。通晓自然之理能分辨是非，天性通达就物我两忘。荤腥不宜于盛夏的时光，请大家把蔬菜和水果品尝。我俯首饮下一杯酒，抬头敬听各位金玉般声韵优美的文章。心情欢畅身子也变得轻捷，我真想要凌风飞翔。苏州有众多才士，俊秀的人物济济一堂。我明白都市所以宏大，并非多物产而是盛于文章。

作品韵译
官邸门前画戟林立兵卫森严，休息室内凝聚着焚檀的清香。
东南近海层层风雨吹进住所，逍遥自在池阁之间阵阵风凉。
心里头的烦躁苦闷将要消散、嘉宾贵客重新聚集济济一堂。
自己惭愧所处地位太过高贵，未能顾及平民百姓有无安康。
如能领悟事理是非自然消释，性情达观世俗礼节就可淡忘。
鲜鱼肥肉是夏令禁食的荤腥，蔬菜水果希望大家尽管品尝。
大家躬身饮下一杯醇清美酒，抬头聆听各人吟诵金玉诗章。
精神愉快身体自然轻松舒畅，心里真想临风飘举奋力翱翔。
吴中不愧为文史鼎盛的所在，文人学士简直多如大海汪洋。
现在才知道大州大郡的地方，哪里是仅以财物丰阜而称强？

作品鉴赏

这是韦应物晚年，任苏州刺史时所作。燕集诗，是一种“应用诗”，应酬意味甚重，然而这首诗却不同凡响。它既十分得体，又典型地表现了诗人当时领袖东南诗坛的气度，及其淡远中见闲雅雍容之致的创作个性。此诗可分成四个层次。

第一层为开头六句，写宴集的环境，突出“郡斋雨中”四字。兵卫禁严，宴厅凝香，显示刺史地位的高贵、威严。然而这并非骄矜自夸，而是下文“自惭”的原由。宴集恰逢下雨，不仅池阁清凉，雨景如画，而且公务骤减，一身轻松。再加上久病初愈，精神健旺，面对嘉宾满堂，诗人不禁喜形于色。寥寥数句，洒脱简劲，颇有气概。

第二层为“自惭”以下四句，写宴前的感慨。“自惭居处崇”，不单指因住处的高大宽敞而感到惭愧，还包括显示刺史地位的“兵卫森画戟，宴寝凝清香”等因素在内，因为这些更使韦应物感到了自身责任的重大。当然，“未睹斯民康”——人民生活的艰难困苦是触发他“自惭”的最为直接的原因。诗人从儒家仁政爱民的思想出发，自觉地将“斯民”之康跟自己的华贵、威严及“居处崇”对比，这是很自然的。他以前早就说过“身多疾病思田里，邑有流亡愧俸钱”（《寄李儋元锡》）和“方惭不耕者，禄食出闾里”（《观田家》）等语，把自己所得俸禄与农民的辛勤劳动联系起来，把自己的地位和自己的责任联系起来，为自己的无功受禄而深感惭愧，深感不安，这种深刻的认识，来自他历年担任地方官所得到的感性印象。

但是又将宴饮享乐了，解决这种心理上的矛盾，最好的办法莫过于老庄思想了，于是，“理会是非遣，性达形迹忘”，会老庄之理而遣送是非，达乐天知命之性而忘乎形迹，用这种思想去麻痹自己，可以暂时忘怀一切，心安理得地宴集享受，不必再受良心的谴责。韦应物亦不能免给。这是中国封建社会知识分子的通病。

第三层为“鲜肥”以下六句，写诗人对这次宴集的欢畅体会。这次宴会，正值禁屠之日，并无鱼肉等鲜肥食品上桌，而是以蔬果为主。这说明与宴者的欢乐并不在吃喝上，而是在以酒会友、吟诗作赋上。诗人得意洋洋地说：“俯饮一杯酒，仰聆金玉章。神欢体自轻，意欲凌风翔。”他一边品尝美酒，一边倾听别人吟诵佳句杰作，满心欢快，浑身轻松，几乎飘飘欲仙了。

第四层为最后四句，诗人悟得，自己拜领君命守土大藩，治理东南财赋之地，其实还不足幸，最幸运的是东南人杰地灵，文史兴盛。这一结尾既承上申足情趣，又隐含作为州守，当以文教兴邦的深意，而在结构上，更上应全诗的枢纽——“烦疴”至“未睹”四句，在切合燕集诗体制的同时，有无尽余味。

这首诗不仅艺术水平较高，更表现了作者居安思困的襟怀。“自惭居处崇，未睹斯民康”，推己及人，居安思困，一饭不忘来处，这是他关心民情、搞好政务的动力。而这，正是《诗经》以来“缘情体物”的优良传统的继续。

作者简介

韦应物，唐代诗人。京兆长安（今陕西西安）人。少年时以三卫郎为玄宗近侍，出入宫闱，扈从游幸。后为滁州和江州刺史、左司郎中、苏州刺史，故世称韦江州、韦左司或韦苏州。其诗以写田园风物著名，语言简淡。与王维、孟浩然、柳宗元并称“王孟韦柳”。传世作品有《韦苏州集》。代表作《滁州西涧》、《观田家》等。

王安石解读：fán kē jìn xiāo sàn fán kē jiā bīn fù mǎn táng jìn xiāo jí shǎng chū zì táng dài shī rén wéi yìng wù zuò pǐn jùn zhāi yǔ zhōng yǔ zhū wén shì yàn jí sàn jiā zhè shì bīn fù yī shǒu xiě yǔ wén shì yàn jí bìng shū fā gè rén xiōng huái de shī shī rén zì cán jū chǔ gāo chóng mǎn táng bú jiàn lí mín jí kǔ quán shī quán shī yì lùn fēng qíng rén wù yì sī dà yǒu zhǎng guān xiōng jīn fán kē xù shì jìn xiāo jí shǎng shū qíng sàn jiā yì lùn xiāng jiàn bīn fù jié gòu jǐng rán yǒu xù mǎn táng zuò pǐn yuán wén jùn zhāi yǔ zhōng yǔ zhū wén shì yàn jí wéi yìng wù bīng wèi sēn huà jǐ quán shī yàn qǐn níng qīng xiāng yì sī hǎi shàng fēng yǔ zhì fán kē xiāo yáo chí gé liáng fán kē jìn xiāo sàn jiā bīn fù mǎn táng zì cán jū chǔ chóng wèi dǔ sī mín kāng lǐ huì shì fēi qiǎn xìng dá xíng jī wàng xiān féi shǔ shí jìn shū guǒ xìng jiàn cháng fǔ yǐn yī bēi jiǔ yǎng líng jīn yù zhāng shén huān tǐ zì qīng yì yù líng fēng xiáng wú zhōng shèng wén shǐ qún yàn jīn wāng yáng fāng zhī dà fān dì qǐ yuē cái fù qiáng cí jù zhù shì jùn zhāi zhǐ sū zhōu cì shǐ guān shǔ zhōng de zhāi shè yàn tōng yàn bīng wèi chí zhí bīng qì de shì wèi sēn mì mì dì pái liè huà jǐ yīn shì yǒu huà cǎi chēng huà jǐ cháng yòng zuò yí zhàng táng cì shǐ cháng yóu huáng dì cì jǐ jǐ yī zhǒng néng zhí cì héng jī de bīng qì yàn qǐn běn zhǐ xiū xī ān qǐn de dì fāng zhè lǐ zhǐ sī shì jí shàng jùn zhāi cǐ yàn zì yě tōng yàn dàn yì wèi xiū xī qīng xiāng shì zhōng suǒ fén zhī xiāng táng lǐ zhào guó shǐ bǔ yún wéi yìng wù lì xìng gāo jié xiān shí guǎ yù suǒ zài fén xiāng sǎo dì ér zuò hǎi shàng zhǐ sū zhōu dōng biān de hǎi miàn fán kē zhǐ yīn shǔ rè chǎn shēng de kùn dùn fán zào kē běn zhǐ jí bìng jū chǔ chóng dì wèi xiǎn guì sī mín kāng cǐ dì de bǎi xìng ān jū lè yè lǐ huì tōng dá shì wù de dào lǐ dá kuàng dá xíng jī zhǐ shì sú lǐ jié shí jìn dāng shí zhèng jìn shí hūn xīng xìng xī wàng zhè lǐ shì qiān cí líng tīng jīn yù zhāng wén cǎi huá měi shēng yùn hé xié de hǎo wén zhāng zhè lǐ zhǐ kè rén men de shī piān shén huān jīng shén huān yuè wú zhōng sū zhōu de gǔ chēng qún yàn qún yīng wāng yáng yuán yì shuǐ shì hào dà zhè lǐ zhǐ rén cái jǐ jǐ dà fān zhè lǐ zhǐ dà jùn dà zhōu fān yuán zhǐ fān wáng de fēng dì cái fù qiáng ān shǐ zhī luàn hòu tiān xià cái fù yǎng jǐ yú dōng nán sū háng yí dài shì zhōng yāng cái zhèng de zhòng yào zhī chēng bái huà yì wén wèi shì de huà jǐ pái liè rú sēn lín nèi shì mǎn shì rán xiāng de fēn fāng hǎi shàng hū rán jiān qǐ le fēng yǔ chí gé biàn de shì yì ér qīng liáng fán rè huo jí bìng dōu yǐ xiāo sàn gèng yǒu jiā bīn zuò mǎn zài gāo táng cán kuì a wǒ de jū shì jìng zhè yàng huá lì què bù céng jiàn bǎi xìng yǒu duō me ān kāng tōng xiǎo zì rán zhī lǐ néng fēn biàn shì fēi tiān xìng tōng dá jiù wù wǒ liǎng wàng hūn xīng bù yí yú shèng xià de shí guāng qǐng dà jiā bǎ shū cài hé shuǐ guǒ pǐn cháng wǒ fǔ shǒu yǐn xià yī bēi jiǔ tái tóu jìng tīng gè wèi jīn yù bān shēng yùn yōu měi dí wén zhāng xīn qíng huān chàng shēn zi yě biàn de qīng jié wǒ zhēn xiǎng yào líng fēng fēi xiáng sū zhōu yǒu zhòng duō cái shì jùn xiù de rén wù jǐ jǐ yī táng wǒ míng bái dū shì suǒ yǐ hóng dà bìng fēi duō wù chǎn ér shì shèng yú wén zhāng zuò pǐn yùn yì guān dǐ mén qián huà jǐ lín lì bīng wèi sēn yán xiū xī shì nèi níng jù zhe fén tán de qīng xiāng dōng nán jìn hǎi céng céng fēng yǔ chuī jìn zhù suǒ xiāo yáo zì zài chí gé zhī jiān zhèn zhèn fēng liáng xīn lǐ tou de fán zào kǔ mèn jiāng yào xiāo sàn jiā bīn guì kè chóng xīn jù jí jǐ jǐ yī táng zì jǐ cán kuì suǒ chǔ dì wèi tài guò gāo guì wèi néng gù jí píng mín bǎi xìng yǒu wú ān kāng rú néng lǐng wù shì lǐ shì fēi zì rán xiāo shì xìng qíng dá guān shì sú lǐ jié jiù kě dàn wàng xiān yú féi ròu shì xià lìng jìn shí de hūn xīng shū cài shuǐ guǒ xī wàng dà jiā jǐn guǎn pǐn cháng dà jiā gōng shēn yǐn xià yī bēi chún qīng měi jiǔ tái tóu líng tīng gè rén yín sòng jīn yù shī zhāng jīng shén yú kuài shēn tǐ zì rán qīng sōng shū chàng xīn lǐ zhēn xiǎng lín fēng piāo jǔ fèn lì áo xiáng wú zhōng bù kuì wéi wén shǐ dǐng shèng de suǒ zài wén rén xué shì jiǎn zhí duō rú dà hǎi wāng yáng xiàn zài cái zhī dào dà zhōu dà jùn de dì fāng nǎ lǐ shì jǐn yǐ cái wù fēng fù ér chēng qiáng fán kē jìn xiāo sàn jiā bīn fù mǎn táng quán shī yì sī jí shǎng xī fán kē jìn xiāo sàn jiā bīn fù mǎn táng quán shī yì sī jí shǎng xī zuò pǐn jiàn shǎng zhè shì wéi yìng wù wǎn nián rèn sū zhōu cì shǐ shí suǒ zuò yàn jí shī shì yī zhǒng yìng yòng shī yìng chóu yì wèi shén zhòng rán ér zhè shǒu shī què bù tóng fán xiǎng tā jì shí fēn de tǐ yòu diǎn xíng dì biǎo xiàn le shī rén dāng shí lǐng xiù dōng nán shī tán de qì dù jí qí dàn yuǎn zhōng jiàn xián yǎ yōng róng zhī zhì de chuàng zuò gè xìng cǐ shī kě fēn chéng sì gè céng cì dì yī céng wèi kāi tóu liù jù xiě yàn jí de huán jìng tū chū jùn zhāi yǔ zhōng sì zì bīng wèi jìn yán yàn tīng níng xiāng xiǎn shì cì shǐ dì wèi de gāo guì wēi yán rán ér zhè bìng fēi jiāo jīn zì kuā ér shì xià wén zì cán de yuán yóu yàn jí qià féng xià yǔ bù jǐn chí gé qīng liáng yǔ jǐng rú huà ér qiě gōng wù zhòu jiǎn yī shēn qīng sōng zài jiā shang jiǔ bìng chū yù jīng shén jiàn wàng miàn duì jiā bīn mǎn táng shī rén bù jīn xǐ xíng yú sè liáo liáo shù jù sǎ tuō jiǎn jìn pō yǒu qì gài dì èr céng wèi zì cán yǐ xià sì jù xiě yàn qián de gǎn kǎi zì cán jū chǔ chóng bù dān zhǐ yīn zhù chù de gāo dà kuān chǎng ér gǎn dào cán kuì hái bāo kuò xiǎn shì cì shǐ dì wèi de bīng wèi sēn huà jǐ yàn qǐn níng qīng xiāng děng yīn sù zài nèi yīn wèi zhèi xiē gèng shǐ wéi yìng wù gǎn dào le zì shēn zé rèn de zhòng dà dāng rán wèi dǔ sī mín kāng rén mín shēng huó de jiān nán kùn kǔ shì chù fā tā zì cán de zuì wéi zhí jiē de yuán yīn shī rén cóng rú jiā rén zhèng ài mín de sī xiǎng chū fā zì jué dì jiāng sī mín zhī kāng gēn zì jǐ de huá guì wēi yán jí jū chǔ chóng duì bǐ zhè shì hěn zì rán de tā yǐ qián zǎo jiù shuō guò shēn duō jí bìng sī tián lǐ yì yǒu liú wáng kuì fèng qián jì lǐ dān yuán xī hé fāng cán bù gēng zhě lù shí chū lǘ lǐ guān tián jiā děng yǔ bǎ zì jǐ suǒ de fèng lù yǔ nóng mín de xīn qín láo dòng lián xì qǐ lái bǎ zì jǐ de dì wèi hé zì jǐ de zé rèn lián xì qǐ lái wèi zì jǐ de wú gōng shòu lù ér shēn gǎn cán kuì shēn gǎn bù ān zhè zhǒng shēn kè de rèn shi lái zì tā lì nián dān rèn dì fāng guān suǒ de dào de gǎn xìng yìn xiàng dàn shì yòu jiāng yàn yǐn xiǎng lè liǎo jiě jué zhè zhǒng xīn lǐ shàng de máo dùn zuì hǎo de bàn fǎ mò guò yú lǎo zhuāng sī xiǎng le yú shì lǐ huì shì fēi qiǎn xìng dá xíng jī wàng huì lǎo zhuāng zhī lǐ ér qiǎn sòng shì fēi dá lè tiān zhī mìng zhī xìng ér wàng hū xíng jī yòng zhè zhǒng sī xiǎng qù má bì zì jǐ kě yǐ zàn shí wàng huái yī qiè xīn ān lǐ de dì yàn jí xiǎng shòu bù bì zài shòu liáng xīn de qiǎn zé wéi yìng wù yì bù néng miǎn gěi zhè shì zhōng guó fēng jiàn shè huì zhī shí fèn zǐ de tōng bìng dì sān céng wèi xiān féi yǐ xià liù jù xiě shī rén duì zhè cì yàn jí de huān chàng tǐ huì zhè cì yàn huì zhèng zhí jìn tú zhī rì bìng wú yú ròu děng xiān féi shí pǐn shàng zhuō ér shì yǐ shū guǒ wéi zhǔ zhè shuō míng yǔ yàn zhě de huān lè bìng bù zài chī hē shàng ér shì zài yǐ jiǔ huì yǒu yín shī zuò fù shàng shī rén dé yì yáng yáng dì shuō fǔ yǐn yī bēi jiǔ yǎng líng jīn yù zhāng shén huān tǐ zì qīng yì yù líng fēng xiáng tā yī biān pǐn cháng měi jiǔ yī biān qīng tīng bié rén yín sòng jiā jù jié zuò mǎn xīn huān kuài hún shēn qīng sōng jī hū piāo piāo yù xiān le dì sì céng wèi zuì hòu sì jù shī rén wù dé zì jǐ bài lǐng jūn mìng shǒu tǔ dà fān zhì lǐ dōng nán cái fù zhī dì qí shí hái bù zú xìng zuì xìng yùn de shì dōng nán rén jié dì líng wén shǐ xīng shèng zhè yī jié wěi jì chéng shàng shēn zú qíng qù yòu yǐn hán zuò wéi zhōu shǒu dāng yǐ wén jiào xīng bāng de shēn yì ér zài jié gòu shàng gèng shàng yīng quán shī de shū niǔ fán kē zhì wèi dǔ sì jù zài qiè hé yàn jí shī tǐ zhì de tóng shí yǒu wú jìn yú wèi zhè shǒu shī bù jǐn yì shù shuǐ píng jiào gāo gēng biǎo xiàn le zuò zhě jū ān sī kùn de jīn huái zì cán jū chǔ chóng wèi dǔ sī mín kāng tuī jǐ jí rén jū ān sī kùn yī fàn bù wàng lái chù zhè shì tā guān xīn mín qíng gǎo hǎo zhèng wù de dòng lì ér zhè zhèng shì shī jīng yǐ lái yuán qíng tǐ wù de yōu liáng chuán tǒng de jì xù fán kē jìn xiāo sàn jiā bīn fù mǎn táng quán shī yì sī jí shǎng xī fán kē jìn xiāo sàn jiā bīn fù mǎn táng quán shī yì sī jí shǎng xī zuò zhě jiǎn jiè wéi yìng wù táng dài shī rén jīng zhào cháng ān jīn shǎn xī xī ān rén shào nián shí yǐ sān wèi láng wèi xuán zōng jìn shì chū rù gōng wéi hù cóng yóu xìng hòu wèi chú zhōu hé jiāng zhōu cì shǐ zuǒ sī láng zhōng sū zhōu cì shǐ gù shì chēng wéi jiāng zhōu wéi zuǒ sī huò wéi sū zhōu qí shī yǐ xiě tián yuán fēng wù zhù míng yǔ yán jiǎn dàn yǔ wáng wéi mèng hào rán liǔ zōng yuán bìng chēng wáng mèng wéi liǔ chuán shì zuò pǐn yǒu wéi sū zhōu jí dài biǎo zuò chú zhōu xī jiàn guān tián jiā děng jì xù yuè dú

温馨提示：方向键左右(← →)前后翻页，上下(↑ ↓)上下滚用， 回车键：返回列表