鹿门月照开烟树,鹿门忽到庞公栖隐处。月照隐处意思出自唐代诗人孟浩然作品《夜归鹿门山歌》。开烟这是树忽一首写景抒怀诗。此诗通过描写诗人夜归鹿门山的到庞所见所闻所感,抒发了诗人的公栖隐逸情怀。整首诗按照时空顺序,全诗分别写了江边和山中两个场景,及赏先动后静,鹿门以动衬静,月照隐处意思写出鹿门清幽的开烟景色,表现诗人恬静的树忽心境,同时在清闲脱俗的到庞隐逸情趣中也隐寓着孤寂无奈的情绪。
一二句写鱼梁洲渡头日暮十分喧闹,公栖并以此衬托衬托诗人沉静和洒脱超俗的全诗胸怀。三四句写人们归家,诗人去鹿门,写出了世人与诗人不同的归途。五六句写月光照耀,夜登鹿门山的情景,表现出隐逸的情趣和意境。孟浩然仰慕庞公的志节最后两句写庞公隐居之所,岩壁门外,松径寂寥,只有诗人与山林相伴,与尘世隔绝,诗人恬淡超脱的隐士形象跃然纸上。
这首诗笔法顺畅,语调平和,语言质朴,结构自然,笔墨省净,点染疏豁,情感真挚。
作品原文
夜归鹿门山歌
孟浩然
山寺钟鸣昼已昏,渔梁渡头争渡喧。
人随沙岸向江村,余亦乘舟归鹿门。
鹿门月照开烟树,忽到庞公栖隐处。
岩扉松径长寂寥,唯有幽人自来去。
词句注释
⑴鹿门:山名,在襄阳。
⑵昼已昏:天色已黄昏。
⑶渔梁:洲名,在湖北襄阳城外汉水中。《水经注·沔水》中记载:“襄阳城东沔水中有渔梁洲,庞德公所居。”喧:吵闹。
⑷余:我。
⑸开烟树:指月光下,原先烟雾缭绕下的树木渐渐显现出来。
⑹庞公:庞德公,东汉襄阳人,隐居鹿门山。荆州刺史刘表请他做官,不久后,携妻登鹿门山采药,一去不回。
⑺岩扉:指山岩相对如门。
⑻幽人:隐居者,诗人自称。
作品韵译
黄昏时山寺的钟声回荡山谷,渔梁渡口处一片喧闹的声音。
人们沿着沙岸向江村走过去,我也乘坐一叶小舟返回鹿门。
鹿门的月光使山树显现出来,我忽然来到了庞公隐居之地。
清冷的山岩路寂静的林间道,唯有隐居的人在此飘逸来去。
作品散译
天色已近黄昏,山寺里的钟声响起,渔梁渡口人们争着过河,喧闹不已。行人沿着沙岸向江村走去,我也乘着小舟返回鹿门山。皎洁的月光照映着鹿门山,山树一片迷朦。忽然,仿佛不知不觉就到了庞公曾隐居的地方,也到了我现在的栖身之地。如门的山岩、松间的小路幽幽静静,只有隐者独自来去,与这美妙的大自然融为一体。
创作背景
孟浩然家在襄阳城南郊外,岘山附近,汉江西岸,名曰“南园”或“涧南园”。题中鹿门山则在汉江东岸,沔水南畔与岘山隔江相望,距离不远,乘船前往,数时可达。汉末著名隐士庞德公,因拒绝征辟,携家隐居鹿门山,从此鹿门山就成了隐逸圣地。
据《襄阳记》载:“鹿门山旧名苏岭山。建武中,襄阳侯习郁立神祠于山,刻二石鹿夹神庙道口,俗因谓之鹿门庙,后以庙名为山名,并为地名也。”孟浩然早先一直隐居岘山南园的家里,四十岁赴长安谋仕不遇,游历吴、越数年后返乡,决心追步乡先贤庞德公的行迹,特为在鹿门山辟一住处,偶尔也去住住,其实是个标榜归隐性质的别业。此诗当作于作者四十岁后隐居鹿门时,即景龙二年(708)至先天元年(712)间,故题为“夜归鹿门山”。
作品鉴赏
开篇二句写诗人傍晚江行的见闻。首句写白昼已尽,黄昏降临,幽僻的古寺传来了报时的钟声,次句写沔水口附近的渔梁渡头人们急于归家时抢渡的喧闹,首句表现的是安宁静谧的环境,次句却表现喧嚣,形成了鲜明而强烈的比照,这是远离人寰的禅境与喧杂纷扰的尘世的比照。
第二联,前句承“渔梁”诗意,是写村人各自上岸还家;后句承“山寺”诗意,写自己回到鹿门。这两句是以人归引出自归,作为前文的具体补述。两种归途展现两样不同的心境,这又是一个比衬,从中表现出诗人与世无争的隐逸志趣和不慕荣利的淡泊情怀。
第三联,鹿门山的林木本为暮霭所笼罩,朦胧而迷离,山月一出,清光朗照,暮雾竟消,树影清晰。诗人完全被大自然陶醉,他忘情地攀登着崎岖的山路,不知不觉间来到了庞公昔时隐居的地方。这微妙的感受,亲切的体验,表现出隐逸的情趣和意境,隐者为大自然所融化,至于忘乎所以。孟浩然仰慕庞公的志节,他在《登鹿门山怀古》中也吟有“昔闻庞德公,采药遂不返。隐迹今尚存,高风邈已远”的诗句。
最后二句,这“幽人”,既指庞德公,也是自况,因为诗人彻底领悟了“遁世无闷”的妙趣和真谛,躬身实践了庞德公“采药不返”的道路和归宿。山岩之内,柴扉半掩,松径之下,自辟小径。这里没有尘世干扰,唯有禽鸟山林为伴,隐者在这里幽居独处,过着恬淡而寂寥的生活。
全诗虽歌咏归隐的清闲淡素,但对尘世的热闹仍不能忘情,表达了隐居乃迫于无奈的情怀。感情真挚飘逸,于平淡中见其优美,真实。显然,这首诗的题材是写“夜归鹿门”,颇像一则随笔素描的山水小记。但它的主题是抒写清高隐逸的情怀志趣和道路归宿。诗中所写从日落黄昏到月悬夜空,从汉江舟行到鹿门山途,实质上是从尘杂世俗到寂寥自然的隐逸道路。
诗人以谈心的语调,自然的结构,省净的笔墨,疏豁的点染,真实地表现出自己内心的体验和感受,动人地显现出恬然超脱的隐士形象,形成一种独到的意境和风格。前人说孟浩然诗“气象清远,心悰孤寂”,而“出语洒落,洗脱凡近”(《唐音癸签》引徐献忠语)。这首七古倒很能代表这些特点。从艺术上看,诗人把自己内心体验感受,表现得平淡自然,优美真实,技巧老到,深入浅出,是成功的,也是谐和的。也正因为诗人真实地抒写出隐逸情趣,脱尽尘世烟火,因而表现出消极避世的孤独寂寞的情绪。
作者简介
孟浩然(689~740),唐代诗人。本名浩,字浩然。襄州襄阳人,世称孟襄阳。因他未曾入仕,又被称为孟山人。早年有志用世,在仕途困顿、痛苦失望后,尚能自重,不媚俗世,以隐士终身。曾隐居鹿门山,生了六子。诗与王维并称“王孟”。其诗清淡,长于写景,多反映山水田园和隐逸、行旅等内容,绝大部分为五言短篇,在艺术上有独特的造诣。有《孟浩然集》三卷,今编诗二卷。
继续阅读观音菩萨传奇全集解读:lù mén yuè zhào kāi yān shù lù mén hū dào páng gōng qī yǐn chǔ yuè zhào yǐn chǔ yì sī chū zì táng dài shī rén mèng hào rán zuò pǐn yè guī lù mén shān gē kāi yān zhè shì shù hū yī shǒu xiě jǐng shū huái shī cǐ shī tōng guò miáo xiě shī rén yè guī lù mén shān de dào páng suǒ jiàn suǒ wén suǒ gǎn shū fā le shī rén de gōng qī yǐn yì qíng huái zhěng shǒu shī àn zhào shí kōng shùn xù quán shī fēn bié xiě le jiāng biān hé shān zhōng liǎng gè chǎng jǐng jí shǎng xiān dòng hòu jìng lù mén yǐ dòng chèn jìng yuè zhào yǐn chǔ yì sī xiě chū lù mén qīng yōu de kāi yān jǐng sè biǎo xiàn shī rén tián jìng de shù hū xīn jìng tóng shí zài qīng xián tuō sú de dào páng yǐn yì qíng qù zhōng yě yǐn yù zhe gū jì wú nài de qíng xù yī èr jù xiě yú liáng zhōu dù tóu rì mù shí fēn xuān nào gōng qī bìng yǐ cǐ chèn tuō chèn tuō shī rén chén jìng hé sǎ tuō chāo sú de quán shī xiōng huái sān sì jù xiě rén men guī jiā shī rén qù lù mén xiě chū le shì rén yǔ shī rén bù tóng de guī tú wǔ liù jù xiě yuè guāng zhào yào yè dēng lù mén shān de qíng jǐng biǎo xiàn chū yǐn yì de qíng qù hé yì jìng mèng hào rán yǎng mù páng gōng de zhì jié zuì hòu liǎng jù xiě páng gōng yǐn jū zhī suǒ yán bì mén wài sōng jìng jì liáo zhǐ yǒu shī rén yǔ shān lín xiāng bàn yǔ chén shì gé jué shī rén tián dàn chāo tuō de yǐn shì xíng xiàng yuè rán zhǐ shàng zhè shǒu shī bǐ fǎ shùn chàng yǔ diào píng hé yǔ yán zhì piáo jié gòu zì rán bǐ mò shěng jìng diǎn rǎn shū huō qíng gǎn zhēn zhì lù mén yuè zhào kāi yān shù hū dào páng gōng qī yǐn chǔ quán shī yì sī jí shǎng xī lù mén yuè zhào kāi yān shù hū dào páng gōng qī yǐn chǔ quán shī yì sī jí shǎng xī zuò pǐn yuán wén yè guī lù mén shān gē mèng hào rán shān sì zhōng míng zhòu yǐ hūn yú liáng dù tóu zhēng dù xuān rén suí shā àn xiàng jiāng cūn yú yì chéng zhōu guī lù mén lù mén yuè zhào kāi yān shù hū dào páng gōng qī yǐn chǔ yán fēi sōng jìng zhǎng jì liáo wéi yǒu yōu rén zì lái qù cí jù zhù shì lù mén shān míng zài xiāng yáng zhòu yǐ hūn tiān sè yǐ huáng hūn yú liáng zhōu míng zài hú běi xiāng yáng chéng wài hàn shuǐ zhōng shuǐ jīng zhù miǎn shuǐ zhōng jì zǎi xiāng yáng chéng dōng miǎn shuǐ zhōng yǒu yú liáng zhōu páng dé gōng suǒ jū xuān chǎo nào yú wǒ kāi yān shù zhǐ yuè guāng xià yuán xiān yān wù liáo rào xià de shù mù jiàn jiàn xiǎn xiàn chū lái páng gōng páng dé gōng dōng hàn xiāng yáng rén yǐn jū lù mén shān jīng zhōu cì shǐ liú biǎo qǐng tā zuò guān bù jiǔ hòu xié qī dēng lù mén shān cǎi yào yī qù bù huí yán fēi zhǐ shān yán xiāng duì rú mén yōu rén yǐn jū zhě shī rén zì chēng zuò pǐn yùn yì huáng hūn shí shān sì de zhōng shēng huí dàng shān gǔ yú liáng dù kǒu chù yī piàn xuān nào de shēng yīn rén men yán zhe shā àn xiàng jiāng cūn zǒu guò qù wǒ yě chéng zuò yī yè xiǎo zhōu fǎn huí lù mén lù mén de yuè guāng shǐ shān shù xiǎn xiàn chū lái wǒ hū rán lái dào le páng gōng yǐn jū zhī dì qīng lěng de shān yán lù jì jìng de lín jiān dào wéi yǒu yǐn jū de rén zài cǐ piāo yì lái qù zuò pǐn sàn yì tiān sè yǐ jìn huáng hūn shān sì lǐ de zhōng shēng xiǎng qǐ yú liáng dù kǒu rén men zhēng zhe guò hé xuān nào bù yǐ xíng rén yán zhe shā àn xiàng jiāng cūn zǒu qù wǒ yě chéng zhe xiǎo zhōu fǎn huí lù mén shān jiǎo jié de yuè guāng zhào yìng zhe lù mén shān shān shù yī piàn mí méng hū rán fǎng fú bù zhī bù jué jiù dào le páng gōng céng yǐn jū de dì fāng yě dào le wǒ xiàn zài de qī shēn zhī dì rú mén de shān yán sōng jiān de xiǎo lù yōu yōu jìng jìng zhǐ yǒu yǐn zhě dú zì lái qù yǔ zhè měi miào de dà zì rán róng wéi yī tǐ chuàng zuò bèi jǐng mèng hào rán jiā zài xiāng yáng chéng nán jiāo wài xiàn shān fù jìn hàn jiāng xī àn míng yuē nán yuán huò jiàn nán yuán tí zhōng lù mén shān zé zài hàn jiāng dōng àn miǎn shuǐ nán pàn yǔ xiàn shān gé jiāng xiāng wàng jù lí bù yuǎn chéng chuán qián wǎng shù shí kě dá hàn mò zhù míng yǐn shì páng dé gōng yīn jù jué zhǐ bì xié jiā yǐn jū lù mén shān cóng cǐ lù mén shān jiù chéng le yǐn yì shèng dì jù xiāng yáng jì zǎi lù mén shān jiù míng sū lǐng shān jiàn wǔ zhōng xiāng yáng hóu xí yù lì shén cí yú shān kè èr shí lù jiā shén miào dào kǒu sú yīn wèi zhī lù mén miào hòu yǐ miào míng wéi shān míng bìng wèi dì míng yě mèng hào rán zǎo xiān yī zhí yǐn jū xiàn shān nán yuán de jiā lǐ sì shí suì fù cháng ān móu shì bù yù yóu lì wú yuè shù nián hòu fǎn xiāng jué xīn zhuī bù xiāng xiān xián páng dé gōng de xíng jī tè wèi zài lù mén shān pì yī zhù chù ǒu ěr yě qù zhù zhù qí shí shì gè biāo bǎng guī yǐn xìng zhì dì bié yè cǐ shī dàng zuò yú zuò zhě sì shí suì hòu yǐn jū lù mén shí jí jǐng lóng èr nián zhì xiān tiān yuán nián jiān gù tí wèi yè guī lù mén shān zuò pǐn jiàn shǎng kāi piān èr jù xiě shī rén bàng wǎn jiāng xíng de jiàn wén shǒu jù xiě bái zhòu yǐ jǐn huáng hūn jiàng lín yōu pì de gǔ sì chuán lái le bào shí de zhōng shēng cì jù xiě miǎn shuǐ kǒu fù jìn de yú liáng dù tóu rén men jí yú guī jiā shí qiǎng dù de xuān nào shǒu jù biǎo xiàn de shì ān níng jìng mì de huán jìng cì jù què biǎo xiàn xuān xiāo xíng chéng le xiān míng ér qiáng liè de bǐ zhào zhè shì yuǎn lí rén huán de chán jìng yǔ xuān zá fēn rǎo de chén shì de bǐ zhào dì èr lián qián jù chéng yú liáng shī yì shì xiě cūn rén gè zì shàng àn huán jiā hòu jù chéng shān sì shī yì xiě zì jǐ huí dào lù mén zhè liǎng jù shì yǐ rén guī yǐn chū zì guī zuò wéi qián wén de jù tǐ bǔ shù liǎng zhǒng guī tú zhǎn xiàn liǎng yàng bù tóng de xīn jìng zhè yòu shì yí gè bǐ chèn cóng zhōng biǎo xiàn chū shī rén yú shì wú zhēng de yǐn yì zhì qù hé bù mù róng lì de dàn bó qíng huái dì sān lián lù mén shān de lín mù běn wèi mù ǎi suǒ lǒng zhào méng lóng ér mí lí shān yuè yī chū qīng guāng lǎng zhào mù wù jìng xiāo shù yǐng qīng xī shī rén wán quán bèi dà zì rán táo zuì tā wàng qíng dì pān dēng zhe qí qū de shān lù bù zhī bù jué jiān lái dào le páng gōng xī shí yǐn jū de dì fāng zhè wēi miào de gǎn shòu qīn qiè de tǐ yàn biǎo xiàn chū yǐn yì de qíng qù hé yì jìng yǐn zhě wèi dà zì rán suǒ róng huà zhì yú wàng hū suǒ yǐ mèng hào rán yǎng mù páng gōng de zhì jié tā zài dēng lù mén shān huái gǔ zhōng yě yín yǒu xī wén páng dé gōng cǎi yào suì bù fǎn yǐn jī jīn shàng cún gāo fēng miǎo yǐ yuǎn de shī jù zuì hòu èr jù zhè yōu rén jì zhǐ páng dé gōng yě shì zì kuàng yīn wèi shī rén chè dǐ lǐng wù le dùn shì wú mèn de miào qù hé zhēn dì gōng shēn shí jiàn le páng dé gōng cǎi yào bù fǎn de dào lù hé guī sù shān yán zhī nèi chái fēi bàn yǎn sōng jìng zhī xià zì pì xiǎo jìng zhè lǐ méi yǒu chén shì gān rǎo wéi yǒu qín niǎo shān lín wèi bàn yǐn zhě zài zhè lǐ yōu jū dú chǔ guò zhe tián dàn ér jì liáo de shēng huó quán shī suī gē yǒng guī yǐn de qīng xián dàn sù dàn duì chén shì de rè nào réng bù néng wàng qíng biǎo dá le yǐn jū nǎi pò yú wú nài de qíng huái gǎn qíng zhēn zhì piāo yì yú píng dàn zhōng jiàn qí yōu měi zhēn shí xiǎn rán zhè shǒu shī de tí cái shì xiě yè guī lù mén pō xiàng yī zé suí bǐ sù miáo de shān shuǐ xiǎo jì dàn tā de zhǔ tí shì shū xiě qīng gāo yǐn yì de qíng huái zhì qù hé dào lù guī sù shī zhōng suǒ xiě cóng rì luò huáng hūn dào yuè xuán yè kōng cóng hàn jiāng zhōu xíng dào lù mén shān tú shí zhì shàng shì cóng chén zá shì sú dào jì liáo zì rán de yǐn yì dào lù shī rén yǐ tán xīn de yǔ diào zì rán de jié gòu shěng jìng de bǐ mò shū huō de diǎn rǎn zhēn shí dì biǎo xiàn chū zì jǐ nèi xīn de tǐ yàn hé gǎn shòu dòng rén dì xiǎn xiàn chū tián rán chāo tuō de yǐn shì xíng xiàng xíng chéng yī zhǒng dú dào de yì jìng hé fēng gé qián rén shuō mèng hào rán shī qì xiàng qīng yuǎn xīn cóng gū jì ér chū yǔ sǎ luò xǐ tuō fán jìn táng yīn guǐ qiān yǐn xú xiàn zhōng yǔ zhè shǒu qī gǔ dào hěn néng dài biǎo zhèi xiē tè diǎn cóng yì shù shàng kàn shī rén bǎ zì jǐ nèi xīn tǐ yàn gǎn shòu biǎo xiàn dé píng dàn zì rán yōu měi zhēn shí jì qiǎo lǎo dào shēn rù qiǎn chū shì chéng gōng de yě shì xié hé de yě zhèng yīn wèi shī rén zhēn shí dì shū xiě chū yǐn yì qíng qù tuō jǐn chén shì yān huǒ yīn ér biǎo xiàn chū xiāo jí bì shì de gū dú jì mò de qíng xù lù mén yuè zhào kāi yān shù hū dào páng gōng qī yǐn chǔ quán shī yì sī jí shǎng xī lù mén yuè zhào kāi yān shù hū dào páng gōng qī yǐn chǔ quán shī yì sī jí shǎng xī zuò zhě jiǎn jiè mèng hào rán táng dài shī rén běn míng hào zì hào rán xiāng zhōu xiāng yáng rén shì chēng mèng xiāng yáng yīn tā wèi zēng rù shì yòu bèi chēng wéi mèng shān rén zǎo nián yǒu zhì yòng shì zài shì tú kùn dùn tòng kǔ shī wàng hòu shàng néng zì zhòng bù mèi sú shì yǐ yǐn shì zhōng shēn céng yǐn jū lù mén shān shēng le liù zǐ shī yǔ wáng wéi bìng chēng wáng mèng qí shī qīng dàn cháng yú xiě jǐng duō fǎn yìng shān shuǐ tián yuán hé yǐn yì xíng lǚ děng nèi róng jué dà bù fen wèi wǔ yán duǎn piān zài yì shù shàng yǒu dú tè de zào yì yǒu mèng hào rán jí sān juǎn jīn biān shī èr juǎn jì xù yuè dú
温馨提示:方向键左右(← →)前后翻页,上下(↑ ↓)上下滚用, 回车键:返回列表